Wpisy w kategorii: Wiedza

Nowa perspektywa finansowa na lata 2021-2027 daje szersze możliwości dofinansowania przedsiębiorstw, które nie posiadają statusu małego/średniego przedsiębiorstwa (MŚP), tj. zatrudniają więcej niż 250 pracowników. Z lektury artykułu dowiesz się, jakie typy przedsięwzięć i z jakich źródeł będą współfinansowane dla tego typu Wnioskodawców w nowym rozdaniu funduszy unijnych.

Dotychczas podmioty inne niż MŚP miały możliwość skorzystania przede wszystkim z dotacji na projekty badawczo-rozwojowe, co w nowych programach na lata 2021-2027 zostanie znacznie rozszerzone. Przedsiębiorstwa te będą mogły skorzystać także z programów finansujących m.in. robotyzację, inwestycje ekologiczne czy projekty modułowe o szerokim zakresie wsparcia. Głównym źródłem finansowania rozwojowego dużych przedsiębiorstw będzie program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG), w którym przewidziano 7,9 mld EUR wsparcia w formie dotacji, pożyczek lub gwarancji.

Projekty modułowe

W ramach I Priorytetu FENG Wsparcie dla przedsiębiorców zaplanowano 4,36 mld EUR. Środki będą przyznawane na projekty modułowe, zależnie od potrzeb danego przedsiębiorcy. W przypadku dużych firm obligatoryjnym elementem projektu będzie zawsze prowadzenie prac badawczo-rozwojowych (moduł „Prace B+R”). Dzięki włączeniu do projektu aspektu prac B+R, dofinansować będzie można dodatkowo obszary: wdrożenie innowacji poprzez inwestycję, robotyzacja, cyfryzacja, ochrona środowiska czy internacjonalizacja. Wnioski na projekty modułowe dużych przedsiębiorstw składane będą do Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBR).

Kredyt ekologiczny

Nowym instrumentem wsparcia dla przedsiębiorców będzie Kredyt ekologiczny, przeznaczony na finansowanie inwestycji ekologicznych. Kredyt ekologiczny zostanie ukierunkowany na wspieranie transformacji przedsiębiorstw w zakresie efektywności energetycznej – zarówno w obszarze modernizacji infrastruktury, jak i wdrażania nowych lub ulepszonych produktów umożliwiających znaczącą redukcję zużycia energii. Dotacja wypłacana będzie w postaci premii ekologicznej, przeznaczonej na spłatę części kapitału kredytu ekologicznego. Instrument będzie dedykowany podmiotom z sektora MŚP oraz podmiotom typu small mid-caps (≤499 pracowników) i mid-caps (≤3000 pracowników). Wnioski będą składane do Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK).

Robotyzacja i cyfryzacja

Duże firmy będą mogły otrzymać wsparcie na inwestycje związane z cyfryzacją i robotyzacją w ramach działań zaplanowanych w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Celem działania Inwestycje wspierające robotyzację i cyfryzację w przedsiębiorstwach będzie wsparcie inwestycji ukierunkowanych na wdrożenie idei Przemysłu 4.0. Projekty będą mogły dotyczyć takich obszarów jak robotyzacja, sztuczna inteligencja czy transformacja cyfrowa procesów, technologii, produktów lub usług. Instrument będzie dedykowany wyłącznie dużym przedsiębiorcom. Instytucją Wdrażającą będzie Ministerstwo Aktywów Państwowych.

Wsparcie badań i rozwoju w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych

W ramach Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO) poszczególnych województw wsparcie dotacyjne dla dużych firm ukierunkowane będzie w szczególności na prowadzenie prac B+R oraz zakup infrastruktury B+R. W niektórych województwach przewidziano również wsparcie modułowe, analogiczne do programu FENG. Regionalne Programy Operacyjne będą zarządzane z poziomu urzędów marszałkowskich danego województwa.

Inne źródła wsparcia rozwoju dużych przedsiębiorstw

W nadchodzącej perspektywie budżetowej na lata 2021-2027 podmioty inne niż MŚP otrzymają szerszy wachlarz możliwości dotacyjnych niż w dotychczasowych programach pomocowych. Poza opisanymi w artykule źródłami finansowania duże firmy będą mogły także ubiegać się o dotacje w ramach programu FENIKS (w zakresie energii odnawialnej i GOZ), ogólnoeuropejskich programów badawczych (m.in. Horyzont Europa, Kreatywna Europa) oraz wdrażanego przez Łódzką Specjalną Strefę Ekonomiczną Programu Re_Open UK, wspierającego podmioty, które odczuły negatywne skutki wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Na początku sierpnia Komisja Europejska zatwierdziła także polski rządowy program pomocy mający na celu wsparcie przedsiębiorstw w związku z rosyjską inwazją na Ukrainę. Wsparcie w formie dotacji o wartości do 500 tys. euro będzie można przeznaczyć na cele inwestycyjne lub obrotowe.

Pierwsze nabory z perspektywy finansowej 2021-2027 zostaną ogłoszone w IV kwartale tego roku, a wnioski przyjmowane będą prawdopodobnie z początkiem stycznia 2023 r. O ogłoszeniach wszystkich konkursów będziemy informować niezwłocznie za pośrednictwem monitoringu dotacji. Zapraszamy do dołączenia do naszej bazy kontaktów, aby być zawsze na bieżąco.

Chcesz dowiedzieć się więcej o możliwościach dotacyjnych dla dużych przedsiębiorstw? Skontaktuj się z nami mailowo na dotacje@ecdf.pl lub telefonicznie z Koordynatorką projektów Pauliną Puchalską pod nr tel. 512 688 404.

Wielka Brytania jest dla Polski jednym z ważniejszych partnerów w handlu zagranicznym. Brexit spowodował wiele niekorzystnych skutków dla polskich przedsiębiorców w związku z obowiązującymi od początku 2021 r. nowymi regulacjami w obszarze wymiany handlowej. W celu minimalizacji tych negatywnych skutków uruchomiono Program Re_Open UK, gwarantujący bezzwrotne wsparcie dotacyjne dla firm poszkodowanych przez wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. W artykule opisano jakie są obecnie główne bariery w relacjach handlowych ze Zjednoczonym Królestwem oraz na jaką pomoc będą mogli liczyć przedsiębiorcy w ramach Programu Re_Open UK.

Handel zagraniczny Polski z Wielką Brytanią

Wielka Brytania od wielu lat należy do głównych partnerów w polskim handlu zagranicznym. Według danych GUS, w latach 2019 i 2020 Zjednoczone Królestwo było dla Polski trzecim partnerem w eksporcie. Do Wielkiej Brytanii eksportujemy głównie wyroby przemysłu elektromaszynowego i chemicznego oraz artykuły rolno-spożywcze. Zjednoczone Królestwo odgrywa także istotną rolę w międzynarodowej wymianie polskich usług. Jak wynika z raportu Ministerstwa Rozwoju i Technologii, w 2020 r. polsko-brytyjskie relacje handlowe w tym obszarze pozostały na drugim miejscu zarówno w eksporcie (8,5% całości eksportu), jak i w imporcie (9,3% całości importu).

Wpływ brexitu na polsko-brytyjskie relacje handlowe

Po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej i zakończeniu tzw. okresu przejściowego na koniec 2020 r., od 1 stycznia 2021 r. zaczęły obowiązywać nowe regulacje zawarte w Umowie o handlu i współpracy między UE i Zjednoczonym Królestwem. Regulacje te nakładają dodatkowe obciążenia administracyjne i formalne na polsko-brytyjską wymianę handlową. W ten sposób brexit dla wielu tysięcy polskich firm spowolnił i osłabił możliwość rozwoju relacji handlowych z podmiotami ze Zjednoczonego Królestwa. Jak wskazują eksperci z Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, istotne straty w relacjach biznesowych z Wielką Brytanią notują przede wszystkim branże: logistyczna, spożywcza, kosmetyczna oraz meblarska.

Na podstawie wyników przeprowadzonego przez Łódzką Specjalną Strefę Ekonomiczną badania pn. „Diagnoza potrzeb przedsiębiorstw w związku z mitygowaniem skutków brexit” określono największe bariery w obecnych relacjach handlowych z podmiotami gospodarczymi ze Zjednoczonego Królestwa. Należą do nich w szczególności: powrót do kontroli celnych, konieczność przygotowania odpowiedniej dokumentacji przewozowej i deklaracji pochodzenia produktu oraz wzrost kosztów obsługi administracyjnej ruchu towarowego w wyniku wprowadzenia dokumentów transportowych, certyfikatów technicznych czy sanitarnych.

Re_Open UK – wsparcie dla polskich firm dotkniętych negatywnymi skutkami brexitu

W celu przeciwdziałania negatywnym skutkom gospodarczym wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z UE zaplanowano uruchomienie dodatkowych środków pomocy publicznej z rezerwy pobrexitowej. W Polsce środki te dystrybuowane będą w ramach Programu Re_Open UK, którego operatorem jest Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna. Przedsiębiorcy będą mogli otrzymać bezzwrotną pomoc finansową w postaci dotacji o wartości do 500 tys. euro. Dofinansowanie będzie można przeznaczyć na m.in.:
– udział w międzynarodowych imprezach targowych,
– inwestycje podejmowane w celu poszerzenia dotychczasowej oferty,
– adaptację do nowych uwarunkowań wymiany handlowej z Wielką Brytanią.

Więcej o Programie Re_Open UK i planowanym zakresie wsparcia przeczytasz w naszym artykule. Co istotne, z pomocy będą mogły skorzystać zarówno MŚP, jak i duże firmy. Obecny nabór potrwa do 26 sierpnia br. Kolejne konkursy zaplanowano na początek 2023 r.

Chcesz dowiedzieć się więcej o Programie Re_Open UK? Napisz do nas na dotacje@ecdf.pl lub zadzwoń do Konsultanta Tomasza Szczepaniaka pod nr tel. 539 190 367.

Artykuł opracowano na podstawie Programu Re_Open UK oraz jego oficjalnego portalu internetowego.

Słowem wstępu należy wyjaśnić czym właściwie są kwoty ryczałtowe. Zgodnie z Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020 kwoty ryczałtowe, to kwoty uzgodnione za wykonanie określonego w projekcie zadania na etapie zatwierdzenia wniosku o dofinansowanie projektu.

Zatwierdzając wniosek o dofinansowanie projektu, właściwa instytucja będąca stroną umowy o dofinansowanie uzgadnia z beneficjentem warunki kwalifikowalności kosztów, w szczególności ustala dokumenty, na podstawie których zostanie dokonane rozliczenie projektu, a następnie wskazuje je w umowie o dofinansowanie projektu. W przypadku kwot ryczałtowych weryfikacja wydatków polega na sprawdzeniu, czy działania zadeklarowane przez beneficjenta zostały zrealizowane, a określone w umowie o dofinansowanie projektu wskaźniki produktu lub rezultatu osiągnięte. Rozliczenie, co do zasady, jest uzależnione od zrealizowania danego działania. W przypadku niezrealizowania w pełni wskaźników produktu lub rezultatu objętych kwotą ryczałtową, dana kwota jest uznana za niekwalifikowalną w całości (rozliczenie w systemie „spełnia – nie spełnia”).

Jak to wygląda na przykładzie?

W ramach projektu zaplanowano zadanie zakup środka trwałego, np. serwer. Na etapie zatwierdzania wniosku o dofinansowanie w oparciu o wyceny dla danego urządzenia uzgodniono kwotę ryczałtową w wysokości X. Wskaźnik dla danego zadania to liczba zakupionych środków trwałych = 1 szt., a jako źródła weryfikacji osiągnięcia wskaźnika podano protokół odbioru oraz dokumentację potwierdzającą przyjęcie środka trwałego do użytkowania.

Mając na uwadze powyższe, realizując zadanie należy dokonać zakupu urządzenia wskazanego na etapie zatwierdzania wniosku, sporządzić protokół zdawczo-odbiorczy, a następnie przyjąć serwer do użytkowania. Dokumenty wymienione jako źródła weryfikacji wskaźnika należy przesłać do właściwej instytucji i oczekiwać na zatwierdzenie zadania. Wydaje się prosta sprawa … niestety zaczyna się ona komplikować w przypadku gdy serwer, który został wskazany w dokumentacji aplikacyjnej np. nie jest już dostępny lub pojawiły się inne nowe/lepsze modele.  

Co w tym wypadku należy zrobić?

Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że parametry sprzętu wskazane we wnioskuo dofinansowanie są parametrami minimalnymi. Beneficjent może dokonać zakupu sprzętu IT/urządzenia o parametrach lepszych niż zakładane w dokumentacji aplikacyjnej, w ramach przyznanej kwoty ryczałtowej (kwota ryczałtowa pozostanie na poziomie wskazanym we wniosku o dofinansowanie). Jednak ze względu na opis wdrażanych działań mających na celu zwiększenie wykorzystania technologii cyfrowych w przedsiębiorstwie, rekomenduje się każdorazowo zgłaszać chęć zakupu innego sprzętu niż wskazany w dokumentacji. Istnieje również możliwość, że podczas zgłaszania zmiany instytucja będąca stroną umowy poprosi o przesłanie aktualnej kalkulacji. Jeżeli z dostarczonego dokumentu będzie wynikała niższa kwota niż ustalona na etapie zatwierdzania wniosku o dofinansowanie, instytucja ma prawo pomniejszyć kwotę przyznanego dofinansowania do równowartości wynikającej z aktualnej kalkulacji. Wprowadzając zmiany należy również pamiętać o tym, że ich zgłoszenia należy dokonać przed rozpoczęciem realizacji zadania.

1 czerwca br. Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) został zaakceptowany przez Komisję Europejską. Formalna akceptacja polskiego KPO otworzyła procedury administracyjne związane z organizacją planowanych przedsięwzięć, w tym naborów w trybie konkursowym przewidzianych dla przedsiębiorstw. W artykule opisano syntetycznie zakres przewidywanego w ramach KPO wsparcia dedykowanego przedsiębiorcom.

Przedsiębiorstwa będą mogły skorzystać z szerokiego wsparcia dotacyjnego w ramach Komponentu A. Odporność i konkurencyjność gospodarki. Na wsparcie odporności i konkurencyjności polskiej gospodarki przeznaczonych zostanie łącznie 20 mld PLN. Znaczna część z tych środków trafi bezpośrednio do przedsiębiorców. Dotacje z KPO dla firm rozdysponowywane będą w kilku obszarach

Inwestycje dla przedsiębiorstw w produkty, usługi i kompetencje pracowników oraz kadry, związane z dywersyfikacją działalności

Zasadniczym celem tego działania jest wsparcie odporności MŚP w sektorach najbardziej dotkniętych pandemią COVID-19 w Polsce. Wsparcie w tym obszarze ograniczone będzie wyłącznie do branży hotelarsko-gastronomicznej, turystycznej oraz kultury. Przedsięwzięcia inwestycyjne mają być ukierunkowane na zwiększanie skali i dywersyfikacji działalności. Projekty będą mogły obejmować koszty inwestycyjne takie jak prace budowlane czy zakup maszyn i urządzeń, jak również usługi doradcze oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji pracowników. Zakłada się, że wsparcie w tym obszarze otrzyma co najmniej 5 tys. firm.

Inwestycje na rzecz dywersyfikacji i skracania łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych oraz budowy odporności podmiotów uczestniczących w łańcuchu

Inwestycje w tym obszarze mają zmierzać do zwiększenia konkurencyjności i odporności sektora rolno-spożywczego w Polsce poprzez wspieranie zielonej i cyfrowej transformacji oraz skrócenie i budowanie odporności łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych. Wsparcie dla MŚP zajmujących się przetwórstwem rolno-spożywczym przybierze formę współfinansowania inwestycji polegających na rozbudowie i modernizacji infrastruktury oraz zakupie maszyn i wyposażenia, w tym środków transportu. Dotacja pokryje także koszty zielonych inwestycji w panele fotowoltaiczne czy instalacje do odzysku ciepła, jak również koszty zakupu i wdrożenia systemów informatycznych. Zgodnie z założeniami KPO dotację w ww. obszarze otrzyma co najmniej 800 MŚP.

Inwestycje wspierające robotyzację i cyfryzację w przedsiębiorstwach

Celem inwestycji jest wsparcie przedsięwzięć związanych z cyfryzacją i robotyzacją, głównie dużych przedsiębiorstw. Dotacje otrzymają projekty ukierunkowane na wdrożenie idei Przemysłu 4.0 związane z robotyzacją, sztuczną inteligencją oraz transformacją cyfrową procesów, technologii, produktów lub usług. Wsparcie w tym zakresie ma otrzymać minimum 40 przedsiębiorstw.

Inwestycje we wdrażanie technologii i innowacji środowiskowych, w tym związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym

W ramach tego działania wspierane będą przede wszystkim projekty MŚP dotyczące opracowania i/lub wdrożenia technologii ekologicznych, głównie związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym (GOZ). Przedsięwzięcia mogą dotyczyć takich obszarów jak sprawniejsza gospodarka materiałowa, wzrost efektywności energetycznej, redukcja odpadów czy ponowne wykorzystanie lub recykling odpadów. O zagadnieniach związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym piszemy szerzej w innym artykule. Zgodnie z deklarowanym wskaźnikiem KPO dotację na inwestycje ekologiczne otrzyma co najmniej 100 przedsiębiorców z sektora MŚP.

Inwestycje związane z doposażeniem pracowników/przedsiębiorstw umożliwiającym pracę zdalną

Pandemia COVID-19 znacząco przyspieszyła trendy związane z wykonywaniem pracy w formie zdalnej i/lub hybrydowej. Znaczna część przedsiębiorców nie posiada jednak odpowiednich narzędzi i procedur gwarantujących efektywne działanie przy tego typu formach pracy. Nadrzędnym celem inwestycji jest więc zwiększenie wydajności MŚP poprzez wyposażenie przedsiębiorstw i przeszkolenie ich pracowników w zakresie pracy zdalnej. W ramach przedsięwzięć dofinansowywane będą analizy wdrożeniowe w kontekście pracy zdalnej, szkolenia dla pracowników oraz inwestycje w zakup licencji oprogramowania umożliwiającego zdalną pracę i komunikację między pracownikami i klientami. Tego typu wsparcie ma otrzymać minimum 3 tys. firm.

Obecnie trwają prace legislacyjne i administracyjne związane z przygotowywaniem wytycznych i innych dokumentów programowych, w tym prace przygotowawcze związane z określeniem szczegółowych zasad aplikowania w trybie konkursowym dla poszczególnych typów inwestycji. We wdrażanie ww. inwestycji KPO zaangażowane będą m.in. takie instytucje jak Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) czy Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Pierwszych naborów można spodziewać się prawdopodobnie z początkiem IV kwartału 2022 r. Z wstępnych informacji wynika, że już w sierpniu lub wrześniu znane będą zasady ubiegania się o wsparcie w ramach Inwestycji na rzecz dywersyfikacji i skracania łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych oraz budowy odporności podmiotów uczestniczących w łańcuchu. O ogłoszeniach wszystkich konkursów będziemy informować niezwłocznie za pośrednictwem monitoringu dotacji. Zapraszamy do dołączenia do naszej bazy kontaktów, aby być zawsze na bieżąco.

Podwykonawstwo w projektach badawczo-rozwojowych dofinansowywanych ze środków Unii Europejskiej to kategoria opisująca merytoryczne usługi zewnętrzne. Beneficjenci mogą skorzystać z usług zewnętrznych w sytuacji, kiedy nie posiadają odpowiednich zasobów do realizacji części zaplanowanych prac. Ujmując w projekcie koszty podwykonawstwa należy pamiętać o kilku istotnych zasadach, które opisujemy w artykule.

Podwykonawstwo – merytoryczne usługi zewnętrzne w projektach B+R

Prowadząc badania przemysłowe lub prace rozwojowe przedsiębiorstwa nierzadko część planowanych prac zlecają wyspecjalizowanym podmiotom zewnętrznym. Do zrealizowania projektu badawczo-rozwojowego niezbędne może być także korzystanie z zasobów udostępnionych przez takie podmioty – przykładem są chociażby koszty wynajmu laboratorium czy wydatki na najem aparatury badawczej.

Koszty podwykonawstwa mogą pojawić się również w etapie prac przedwdrożeniowych jako koszty usług doradczych lub równoważnych. Co ważne, za koszty kwalifikowalne w projektach badawczo-rozwojowych uznane mogą być jedynie usługi doradcze, które są świadczone przez zewnętrznych ekspertów, nie mają charakteru ciągłego ani okresowego oraz nie są powiązane z kosztami operacyjnymi przedsiębiorstwa – takimi jak wydatki na reklamę i promocję, koszty doradztwa podatkowego lub usługi prawnicze.

Podwykonawstwo jako kategoria kosztów podlegająca limitom

Planując podwykonawstwo w projektach badawczo-rozwojowych należy pamiętać, że jest to kategoria podlegająca limitom. Obowiązujące limity są każdorazowo wyznaczane w dokumentacji konkursowej danego konkursu. Koszty usług zewnętrznych nie stanowią także podstawy, od której naliczony może zostać ryczałt kosztów pośrednich. 

Usługi zewnętrzne a prawa własności intelektualnej

Przedsiębiorstwom realizującym projekty badawczo-rozwojowe dofinansowywane ze środków europejskich przysługują pełne prawa majątkowe do wyników badań będących rezultatem tych przedsięwzięć. Kontrakty z podwykonawcami nie mogą w żaden sposób naruszać tej zasady. Wszelkie umowy muszą uwzględniać odpowiednie zapisy prawne o przeniesieniu całości majątkowych praw autorskich do wyników zleconych prac na Beneficjenta pomocy.

Konflikt interesów

W projektach badawczo-rozwojowych jakichkolwiek prac po stronie podwykonawcy nie mogą wykonywać osoby pełniące w projekcie funkcje kierownicze (kierownik zarządzający projektem i kierownik prac B+R). Kierowników projektu oraz podmioty, które świadczą usługi dofinansowane w ramach kategorii podwykonawstwa, nie mogą łączyć żadne stosunki służbowe – w tym stosunek pracy, stosunek cywilnoprawny lub inna forma współpracy. Warto również podkreślić, że usług zewnętrznych w projekcie nie może także świadczyć podstawowa jednostka organizacyjna uczelni (np. wydział), z którą kierownik zarządzający projektem lub kierownik B+R pozostają w stosunku służbowym. Pozostała kadra badawcza nie może wykonywać takich samych prac w dofinansowanym projekcie i na rzecz podwykonawcy.

Zaplanowanie w ramach projektów badawczo-rozwojowych kosztów kwalifikujących się do kategorii podwykonawstwa korzystnie wpływa na innowacyjność projektów. Planując korzystanie z usług zewnętrznych należy jednak pamiętać obowiązujących limitach oraz o głównych zasadach, które gwarantują prawidłowe rozliczenie projektu.

Zapewnienie wysokiej jakości żywności oraz jego bezpieczeństwa jest jednym z głównych kierunków polityki Unii Europejskiej. Zagadnienia związane ze zdrową żywnością, a szczególnie w korelacji z dynamicznymi zmianami klimatycznymi i sytuacją demograficzną, coraz częściej interesują Europejczyków. Chcą oni szerokiego dostępu do produktów ekologicznych, produkowanych i przetwarzanych z poszanowaniem środowiska naturalnego i bioróżnorodności. Polityki unijne kładą więc nacisk na rozwój i tym samym finansowanie inicjatyw, które mają przyczyniać się do propagowania nowoczesnych technologii w zakresie produkcji i przetwórstwa żywności. W celu wspierania inicjatyw na rzecz zwiększenia dostępności do produktów i rozwiązań w zakresie zdrowego żywienia, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) ogłosiło Program rządowy – NUTRITECH, w którym już od 6 lipca, przedsiębiorcy, ich konsorcja bądź konsorcja przemysłowo-naukowe będą mogły składać projekty na prowadzenie prac badawczo-rozwojowych.

Unijna Strategia „od pola do stołu”

Unijna Strategia „od pola do stołu”, która jest elementem Europejskiego Zielonego Ładu, uwzględnia w kompleksowy sposób wyzwania związane ze zrównoważonymi systemami żywnościowymi i podkreśla znaczenie związków między zdrowiem ludzi i zdrowiem planety. Jej głównym celem jest zapewnienie Europejczykom wysokiej klasy żywności o walorach prozdrowotnych, przy znacznym ograniczeniu stosowania pestycydów, antybiotyków czy nawozów. Działania w ramach Strategii mają przyczynić się również do zmniejszenia negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne. Ukierunkowanie przemysłu spożywczego na produkcję wyrobów prozdrowotnych, digitalizację opisu i składu produktów oraz rozwój praktyk ułatwiających konsumentom dokonywanie zdrowych i zrównoważonych wyborów żywieniowych wpisują się w realizację Strategii “od pola do stołu”.

Zdrowe odżywianie i dieta sposobem na choroby cywilizacyjne

Dostęp do zdrowej, nieprzetworzonej żywności ma przede wszystkim ogromne znaczenie w kontekście chorób cywilizacyjnych. Wiele z nich swoje źródło ma właśnie w nieprawidłowych nawykach żywieniowych oraz siedzącym trybie życia. Choroby układu naczyniowo-sercowego, nowotworowe czy chociażby otyłość stanowią główną przyczynę zgonów nie tylko w Europie, ale także na całym świecie – szacuje się, że choroby cywilizacyjne są powodem śmierci ok. 40 mln osób na świecie, co stanowi ok. 70% wszystkich zgonów. Wskazuje się, że odpowiednia dieta stanowi kluczowy element profilaktyki tych chorób. Znaczenie mają tutaj nie tylko produkty bogate w wartościowe składniki odżywcze, ale też nasze nawyki i zwyczaje żywieniowe – unikanie nadmiaru soli, węglowodanów prostych, włączenie odpowiedniej ilości wody czy warzyw. Edukacja i dostęp do niej mają krytyczne znaczenie dla upowszechniania idei zrównoważonego żywienia wśród Europejczyków.

Program NUTRITECH – wsparcie rozwiązań w zakresie prawidłowego żywienia

Ogłoszony przez NCBR Program kompleksowo traktuje o aspektach zrównoważonej gospodarki żywnościowej. Projekty będzie można składać w ramach jednego z 3 obszarów tematycznych:

I. NUTRIGENOMIKA I BIOMEDYCYNA JAKO NARZĘDZIE WSPIERAJĄCE WALKĘ Z PRZEWLEKŁYMI CHOROBAMI NIEZAKAŹNYMI (M.IN. CHOROBAMI DIETOZALEŻNYMI).

Nutrigenomika to dziedzina nauki zajmująca się badaniem wpływu składników pokarmowych na nasze geny. Celem badań prowadzonych w tym obszarze jest określenie zindywidualizowanego żywienia w zapobieganiu chorobom, poprawie jakości życia oraz łagodzeniu procesu starzenia się organizmu.  W ramach obszaru tematycznego planuje się wsparcie projektów dot. opracowania produktów i rozwiązań technologicznych, mających na celu prawidłowe odżywianie osób chorych, zdrowych oraz z predyspozycjami do wystąpienia tzw. “chorób cywilizacyjnych”. W Polsce na otyłość cierpi 6.5 mln osób (w 2035 – 9 mln), nadwagę 50% populacji; choroby układu sercowo-naczyniowego są przyczyną 52% wszystkich przedwczesnych zgonów w Polsce, nadciśnienie tętnicze ma 8.4 mln osób, a na zawał umiera rocznie 100 tys. osób; udaru mózgu doznaje 60 tyś. osób, nabyte choroby metaboliczne – 10-15 mln Polaków; alergie – 7 milionów osób. Program ma zatem za zadanie inicjowanie nowatorskich pomysłów, które przyczynią się do zmniejszenia odsetka osób chorych na przewlekłe choroby niezakaźne, poprzez zaproponowanie spersonalizowanych rozwiązań dietetycznych.

II. ŻYWNOŚĆ W LECZENIU I ZAPOBIEGANIU CHOROBOM

Świadomość żywieniowa Polaków rośnie z roku na rok. Polacy są otwarci na eksperymentowanie, poznawanie nowych smaków i nowych form serwowania posiłków – w sposób lżejszy, z uwzględnieniem większej ilości warzyw. Polacy coraz częściej czytają etykiety, wybierają lokalnych dostawców, rezygnują z nadmiernego spożycia mięsa czy nabiału. Wg raportu IPSOS 2021 r. niezmiennie widać świadomość w społeczeństwie korelację sposobu odżywiania na zdrowie (ok. 60% Polaków wierzy, że ten wpływ jest bardzo duży). Wzrasta w nas również świadomość nieodpowiedniego sposobu żywienia i chęci zmiany go na lepsze. Świadomość, a nasze faktyczne decyzje żywieniowe nie często jednak idą w parze. Wciąż brak jest odpowiedniej wiedzy o żywieniu – jesteśmy podatni na krótkotrwałe mody żywieniowe, niewłaściwie interpretujemy zapisy na etykietach. W związku z szybkim tempem życia bardziej dostępne stają się produkty typu fast food – wysoko przetworzone, zawierające małą ilość wartościowych składników odżywczych, co w sposób zauważalny odbija się na zdrowiu Polaków. Program ma za zadanie wpierać projekty wykorzystujące najnowsze technologie oparte o najnowszą wiedzę naukową, w walce z przewlekłymi chorobami niezakaźnymi czy opracowujące innowacyjne rozwiązania w zakresie żywności funkcjonalnej.

III. ASPEKTY TECHNOLOGICZNE I GOSPODARCZE PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA

Aby zaspokoić potrzeby żywieniowe prawie 8 mld ludzi na świecie, w minionym wieku postawiono na intensyfikację rolnictwa, tzw. rolnictwo konwencjonalne, wykorzystujące różnego rodzaju nawozy i środki ochrony. W dłuższej perspektywie przyczyniło się to do zubożenia gleby, wód i finalnie do jakości produktów rolnych. Spowodowało to, że rynek przesycony był produktami wysoko przetworzonymi o niskiej wartości odżywczej. Producenci wprowadzali ulepszacze smaku, tanie i wydajne technologie produkcji, które w dłuższej perspektywie przyczyniły się do wzrostu zapadalności na choroby niezakaźne, m.in. otyłość czy cukrzycę. Degradacja środowiska naturalnego, jak i krzywa zachorowań na choroby cywilizacyjne w Europie pokazała, że należy zmienić kierunek, w którym ma iść rolnictwo. Postawiono na aspekt zrównoważonego rozwoju, z poszanowaniem środowiska i klimatu. W przytaczanym wyżej dokumencie Strategii „Od pola do stołu” znajduje się zapis mówiący, że ograniczenie stosowania środków ochrony roślin w Unii Europejskiej będzie wynosiło 30%, do roku 2030.

W tym obszarze planuje się wsparcie innowacyjnych rozwiązań technologicznych mających na celu opracowanie nowych produktów pełnowartościowej i wysokiej jakości żywności, której produkcja jest niskoemisyjna, przyjazna środowisku, energooszczędna i bezodpadowa. Program ma stwarzać warunki do rozwoju produktów spożywczych o wysokiej jakości, żywności ekologicznej oraz naturalnego pochodzenia, jako najbardziej perspektywicznego segmentu zarówno na rynku krajowym, jak i w kontekście eksportu.

Program rządowy NUTRITECH daje możliwość finansowania prac badawczo-rozwojowych w ww. obszarach tematycznych

Od 6 lipca do 30 września 2022 r. przedsiębiorcy, jak i ich konsorcja mogą składać wnioski do NCBR w ramach konkursu wspierającego zwiększenie dostępności produktów i rozwiązań w zakresie prawidłowego żywienia. Dofinansowanie można przeznaczyć na realizację badań przemysłowych, eksperymentalnych prac rozwojowych oraz prac przedwdrożeniowych. Projekt musi obejmować realizację prac rozwojowych. Minimalna wartość wydatków kwalifikowalnych projektu wynosi 1 mln PLN, a maksymalna – 10 mln PLN. Projekt nie może trwać dłużej niż 48 miesięcy.

Chcesz dowiedzieć się więcej o programie NUTRITECH? Skontaktuj się z nami mailowo dotacje@ecdf.pl lub bezpośrednio z Koordynatorką projektów Pauliną Puchalską pod nr tel. 512 68 84 04.

Opracowano na podstawie:
1. PROJEKT PROGRAMU. Program rządowy NUTRITECH – żywienie w świetle wyzwań poprawy dobrostanu społeczeństwa oraz zmian klimatu.
2. https://www.medonet.pl/zdrowie,choroby-cywilizacyjne—przyczyny-i-leczenie,artykul,1735188.html

Nowoczesne technologie oraz oprogramowanie stało się już nie tylko domeną branży IT, ale jest obecne w praktycznie każdym obszarze działalności człowieka. Dzięki szerokiej gamie rozwiązań technologicznych roboty znajdują zastosowanie w wielu sektorach przemysłu. Inwestowanie w robotyzowanie procesów staje się coraz bardziej powszechne wśród przedsiębiorców, którzy wskazują na realne korzyści wynikające z zastosowania nowoczesnych technologii robotycznych. Jednym z sektorów polskiej gospodarki o wysokim potencjale robotyzacji jest przemysł meblarski. Już wkrótce producenci mebli będą mogli ubiegać się o bezzwrotną dotację na zakup robotów przemysłowych w ramach ogólnopolskiego konkursu Robogrant.

Według Międzynarodowej Federacji Robotyki (IFR), publikującej coroczne raporty, trendu robotyzacji z całą pewnością nie da się już zatrzymać. W 2019 roku Polska była 14. krajem świata jeśli chodzi o liczbę wdrożonych robotów, które zainstalowano wówczas w ponad 2 600 firmach. Publikowane w raporcie prognozy na lata 2022-2024 zapowiadają dalszy wzrost liczby robotów stosowanych w przemyśle zarówno w Polsce, jak i na całym świecie.

Roboty dostępne na rynku

Zastosowania robotów są bardzo zróżnicowane – wydawanie poleceń, składowanie towarów na półkach, lakierowanie i wiele innych. Na podstawie klasyfikacji przeprowadzonej przez INTEL roboty można ogólnie podzielić na sześć kategorii.

Roboty przegubowe

Roboty przegubowe (znane również jako ramiona robotyczne) w swoim funkcjonowaniu zbliżone są do działań możliwych do wykonania przez ramię ludzkie. Zazwyczaj mogą one posiadać od dwóch do dziesięciu obrotowych przegubów. Każdy dodatkowy przegub lub oś pozwala na większy zakres ruchu, dzięki czemu mogą być wykorzystywane do obsługi innych maszyn, przenoszenia materiałów i montażu. Są to roboty często wykorzystywane w branży meblarskiej.

Koboty

Inaczej określane jako roboty współpracujące, zaprojektowane do funkcjonowania obok lub bezpośrednio z ludźmi. Często są wykorzystywane do eliminowania ręcznych, niebezpiecznych lub uciążliwych zadań wykonywanych przez człowieka. W niektórych przypadkach koboty mogą działać poprzez reagowanie na ruchy człowieka i uczenie się ich.

Autonomiczne mobilne roboty (AMR)

Poruszają się swobodnie i podejmują decyzje w czasie zbliżonym do rzeczywistego. Czujniki i kamery pomagają im pozyskiwać informacje o otoczeniu. Urządzenia pokładowe umożliwiają je analizować i podejmować świadome decyzje np. dotyczące ominięcia nadjeżdżającego pracownika, wybranie dokładnie tej samej paczki, czy też wybranie odpowiedniej powierzchni do dezynfekcji. Są to rozwiązania mobilne, które wymagają ograniczonego udziału człowieka, aby wykonać swoją pracę.

Zautomatyzowane pojazdy kierowane (AGV)

Pojazdy AGV poruszają się po torach lub predefiniowanych ścieżkach i często wymagają nadzoru operatora. Są powszechnie stosowane do dostarczania materiałów i przenoszenia przedmiotów w kontrolowanych środowiskach, takich jak magazyny i hale fabryczne.

Hybrydy

Rozwiązania hybrydowe powstają w celu stworzenia układów, które są w stanie zrealizować bardziej złożone zadania. Na przykład AMR może zostać połączony z ramieniem robotycznym tworząc robota do przenoszenia paczek w magazynie. Wraz z łączeniem funkcji następuje również konsolidacja możliwości obliczeniowych.

Humanoidy

Pojęcie jest używane do określenia robotów, które wykonują funkcje skoncentrowane na człowieku i często przybierają ludzkie kształty. Wykorzystują one wiele z tych samych komponentów technologicznych, co urządzenia AMR, aby wyczuwać, planować i działać podczas wykonywania zadań, takich jak udzielanie wskazówek lub oferowanie usług konsjerża.

Wykorzystanie robotów w zakładach meblarskich

W produkcji przemysłowej coraz powszechniejszy jest trend implementacji robotów przemysłowych wszędzie tam, gdzie wymagana jest wysoka powtarzalność, jakość i wydajność, gdyż przekłada się to na wzrost produktywności i znaczne obniżenie kosztów. Jak wskazują eksperci do najważniejszych wyzwań, przed jakimi stoją polskie zakłady meblarskie, należą: skrócenie czasu realizacji zamówień, poprawa elastyczności produkcyjnej oraz szybsze dostosowanie się do wymagań rynkowych. Na końcu łańcucha produkcyjnego stoi bowiem klient, którego potrzeby należy spełnić, a jego wymagania stale rosną.

Wśród przykładów procesów technologicznych, wykorzystujących roboty można wymienić:

Zrobotyzowane malowanie i lakierowanie
Dedykowane do malowania i lakierowania roboty przemysłowe znajdują zastosowanie szczególnie tam, gdzie niezbędne jest osiągnięcie najwyższej jakości malowanej powierzchni i dużej wydajności. Dodatkowym argumentem dla zastosowania automatyzacji na tym etapie produkcji jest zmniejszenie szkodliwości i niebezpieczeństwa dla zdrowia pracownika.

Zrobotyzowane klejenie
Wykorzystanie robotów przemysłowych w procesie klejenia ma na celu przede wszystkim optymalizację kosztów produkcyjnych. Za każdym razem wykorzystywana jest dokładnie określona ilość mieszanki klejowej, która nakładana jest precyzyjniej i szybciej. Zapewnia to każdorazowo efekt najwyższej jakości, minimalizuje liczbę nieprawidłowo sklejonych elementów oraz optymalizuje ilość wykorzystywanego kleju. Proces klejenia jest też jednym z etapów produkcji, który wymieniany jest jako potencjalnie niebezpieczny dla zdrowia człowieka, dlatego zastosowanie robotów bezpośrednio wpływa na ochronę zdrowia pracowników.

Zautomatyzowany montaż
Dzięki automatyzacji montażu roboty wykorzystywane w branży meblarskiej umożliwiają jednoczesne wykonywanie wielu operacji, np. zszywania, skręcania i klejenia.

Warto podkreślić, że integracja robota z otoczeniem może przebiegać także w wielu innych obszarach takich jak procesy pakowania, magazynowania, przenoszenia, lakierowania, montażu, obsługi innych maszyn (frezarek, tokarek, szlifierek). Wszechstronność zastosowań wpływa na popularyzację nowoczesnych technologii robotycznych w szeroko pojętym przemyśle.

Wsparcie robotyzacji Twojej firmy – nabór na Robogranty już niebawem

Planując inwestycję polegającą na robotyzacji procesów produkcyjnych warto zapoznać się z dostępną ofertą finansowania zewnętrznego. W szczególności warte uwagi są instrumenty bezzwrotne, zapewniające współfinansowanie inwestycji ze źródeł publicznych, takich jak np. dotacje unijne. Planowanym w najbliższym czasie konkursem wspierającym inwestycje związane z robotyzacją w branży meblarskiej jest tzw. „ROBOGRANT”. W ramach robograntów podmioty z sektora MŚP będą mogły uzyskać wsparcie na zakup robotów przemysłowych. Planowany konkurs jest szansą dla polskich przedsiębiorstw na podniesienie efektywności procesów produkcyjnych i zachowanie wysokiej jakości produktów.

Artykuł opracowano na podstawie:
– magazynprzemyslowy.pl (www.magazynprzemyslowy.pl/artykuly/roboty-przemyslowe-koronawirus-wstrzymal-tylko-nieznacznie-robotyzacje-raport-2021),
– www.elmark.com.pl (www.elmark.com.pl/blog/robotyzacja-branzy-meblarskiej),
– biznesmeblowy.pl (www.biznesmeblowy.pl/produkcja_mebli/116/czy_roboty_pomoga_meblarzom,16713.html),
– intel.pl (www.intel.pl/content/www/pl/pl/robotics/types-and-applications.html),
– astor.com.pl (https://www.astor.com.pl/o-nas/artykuly/biznes/10257-automatyzacja-procesow-produkcji-mebli-w-dobie-przemyslu-4-0.html).

Stosowanie środków zapobiegających chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą jest jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy. Mimo to nadal w wielu miejscach pracy mamy do czynienia z nadmiernym występowaniem szeregu niebezpiecznych i szkodliwych czynników, takich jak hałas, zapylenie, czy gorący lub zimny mikroklimat. Atrakcyjnym sposobem na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie może być realizacja inwestycji współfinansowanej ze środków publicznych. Do 8 lipca przedsiębiorcy mogą ubiegać się o dotację z ZUS w ramach ogłoszonego konkursu na projekty dotyczące utrzymania zdolności do pracy przez cały okres aktywności zawodowej realizowane w 2023 r.

Warunki BHP, czyli zdrowe i bezpieczne miejsce pracy

Pracodawcy w Polsce zobligowani są do stosowania profilaktyki w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Podstawowe wymagania w tym zakresie określono w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, zwłaszcza w dziale dziesiątym „Bezpieczeństwo i higiena pracy”. Zgodnie z ww. regulacją, pracodawca przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki winien zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy w celu ochrony zdrowia i życia pracowników (Główny Inspektorat Sanitarny, www.gov.pl/web/gis).

W zależności od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej mamy do czynienia ze zróżnicowanym spektrum zagrożeń i czynników szkodliwych w danym środowisku pracy. Do najczęściej występujących należy: hałas, pyły przemysłowe i substancje chemiczne w powietrzu, niekorzystny mikroklimat, niedoświetlenie stanowisk pracy czy obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego.

Hałas

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) hałas jest najpowszechniej występującym szkodliwym czynnikiem w pracy. W 2020 r. w warunkach zagrożenia hałasem pracowało ponad 180 tys. osób, co stanowiło blisko połowę ogólnej liczby pracowników zatrudnionych w warunkach zagrożenia czynnikami szkodliwymi środowiska pracy. Długotrwała praca w warunkach nadmiernego poziomu hałasu wpływa negatywnie na narząd słuchu i może skutkować trwałym podwyższeniem progu słyszenia. Konsekwencją przesunięcia progu słyszenia jest z kolei pogorszenie zrozumiałości mowy, co stanowi istotne zagrożenie dla komfortu życia pracownika.

Aby poprawić warunki pracy w środowisku narażonym na nadmierny hałas, pracodawcy mogą zainwestować w szereg różnego typu urządzeń chroniących przed hałasem. Do najbardziej popularnych rozwiązań należą m.in. kabiny i osłony dźwiękoizolacyjne czy tłumiki akustyczne i ustroje dźwiękochłonne.

Pyły przemysłowe i substancje chemiczne

Drugim pod względem częstotliwości występowania czynnikiem szkodliwym w miejscach pracy jest zagrożenie zapyleniem pyłami przemysłowymi oraz substancjami chemicznymi (GUS). Tego typu szkodliwe czynniki występują najczęściej przy wytwarzaniu klejów, farb, tworzyw sztucznych, a także mebli oraz w branży budowlanej. Wchłanianie substancji szkodliwych zachodzi przede wszystkim przez drogi oddechowe, ale także przez skórę i do przewodu pokarmowego. Nieodpowiednie przystosowane środowisko pracy w dłuższej perspektywie może skutkować utratą zdrowia przez pracownika, w tym chorobami płuc i nowotworami.

Miejsce pracy narażone na zapylenie i substancje chemiczne unoszące się w powietrzu powinno zostać wyposażone w szczególności w urządzenia oczyszczające i uzdatniające powietrze, takie jak systemy wentylacji ogólnej i miejscowej, systemy odpylania czy filtry powietrza.

Mikroklimat gorący i zimny

Niekorzystny mikroklimat (gorący lub zimny) jest wg danych GUS 3-cim z najczęściej występujących zagrożeń w środowisku pracy. W 2020 r. ponad 28 tys. osób w Polsce pracowało w warunkach mikroklimatu zimnego lub gorącego. Zagadnienie mikroklimatu odnosi się przede wszystkim do zapewnienia komfortu cieplnego pracowników tak, aby pracowali w odpowiedniej temperaturze powietrza. Praca w warunkach temperatury zbyt wysokiej (mikroklimat gorący) lub zbyt niskiej (mikroklimat zimny) może powodować w szczególności obniżenie koncentracji lub bardziej poważne konsekwencje, takie jak np. udar cieplny czy odmrożenia. Specyficzne uwarunkowania związane z mikroklimatem są zazwyczaj wynikiem emisji ciepła/zimna z maszyn i procesów technologicznych.

Aby zapewnić odpowiednie parametry mikroklimatu w miejscu i/lub na stanowisku pracy pracodawcy mogą w szczególności zainwestować w zakup i instalację urządzeń i centrali klimatyzacyjnych.

Niedostateczne oświetlenie

Niedostatecznie oświetlenie jest kolejnym z najczęściej występujących zagrożeń na stanowisku pracy i może być pośrednią przyczyną wypadków. Niewłaściwe oświetlenie może prowadzić do nadmiernego zmęczenia narządu wzroku, spadku wydajności czy powodować pogłębienie wad wzroku pracownika. Prawidłowe oświetlenie stanowi więc istotny element tworzący bezpieczne warunki pracy. Praktyka natomiast wskazuje, że nadal kwestia ta jest często przez pracodawców zaniedbywana (Centralny Instytut Ochrony Pracy, www.ciop.pl).

W celu zagwarantowania odpowiednich warunków świetlnych przedsiębiorcy przede wszystkim decydują się na instalację elektrycznych systemów oświetleniowych, zapewniających zgodność z  aktualnymi normatywami parametrów oświetlenia pomieszczeń i stanowisk pracy.

Obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego

Dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego są jedną z najpowszechniejszych przyczyn absencji w pracy. Dolegliwości te pojawiają się w rezultacie zmian przeciążeniowych powiązanych z rodzajem czynności wykonywanych w miejscu pracy np. nadmierne dźwiganie czy praca w nienaturalnej pozycji. Powodem pojawienia się dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego jest zazwyczaj brak ergonomicznych rozwiązań na stanowiskach pracy (Centralny Instytut Ochrony Pracy, www.ciop.pl).

W celu przeciwdziałania czynnikom wpływającym na obciążenia pracodawca może m.in. nabyć urządzenia typu wózki jezdniowe, stoły spawalnicze czy ergonomiczne fotele lub krzesła warsztatowe.

Dofinansowanie z ZUS na poprawę warunków BHP w Twojej firmie

Od 6 czerwca do 8 lipca przedsiębiorcy mogą składać wnioski do ZUS o dofinansowanie inwestycji związanych z poprawą bezpieczeństwa i higieny pracy. W ramach konkursu Dofinansowanie działań płatnika składek na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy można pozyskać dotację w wysokości do 300 000 PLN z wkładem UE na poziomie 80% kosztów projektu. Inwestycja może obejmować zakup instalacji i/lub maszyn i urządzeń dotyczących wszystkich wyżej opisanych aspektów BHP.

Chcesz skonsultować swój pomysł na inwestycje i/lub potrzebujesz wsparcia w obszarze przygotowania wniosku do Konkursu na projekty dotyczące utrzymania zdolności do pracy przez cały okres aktywności zawodowej realizowanie w 2023 r.? Skontaktuj się z nami mailowo dotacje@ecdf.pl lub bezpośrednio z Konsultantką Dominiką Legan pod nr tel. 734 107 271.

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) rozszerzyła funkcjonalność swoich systemów teleinformatycznych. Do dotychczas funkcjonujących systemów eWniosek Plus oraz IRZ Plus dołączył system eWoP, czyli elektroniczny Wniosek o Płatność. W artykule przedstawiono cel działania systemu, jego podstawowe funkcje oraz możliwe sposoby logowania.

Podstawowe funkcje systemu eWoP

Możliwość zdalnego przesyłania dokumentów do ARiMR działa od sierpnia 2021 r. Poprzez portal Elektroniczny Wniosek o Płatność (https://ewop.arimr.gov.pl) przesyłać można już nie tylko wnioski obszarowe, ale również wnioski o przyznanie pomocy oraz wnioski o płatność.

Logowanie do eWoP

Do eWoP można logować się za pomocą posiadanego już loginu i hasła, które używane były dotąd przy korzystaniu z aplikacji eWniosekPlus czy IRZPlus , profil zaufany, usługi bankowe lub e-dowód.

Cel funkcjonowania platformy eWoP

Wprowadzenie dedykowanego systemu ma na celu przyspieszenie procesu weryfikacji wniosków, usprawnienie procesu ich składania (brak konieczności wysyłki w formie papierowej lub wizyty bezpośrednio w Oddziale Regionalnym), oszczędność czasu, a także ograniczenie możliwości rozprzestrzeniania się COVID-19.

Nowe funkcjonalności eWoP – moduł Wiadomości, autokorekta

Od 29.01.2022 r. system rozbudowano o moduł Wiadomości, za pomocą którego ARiMR przesyłać będzie pisma w ramach realizowanych projektów.

15.02.2022 r. umożliwiono natomiast skorygowanie wniosku we własnym zakresie lub jego całkowite wycofanie. W ramach tzw. autokorekty, po zauważeniu błędu lub braku w dokumentacji, możliwa jest zmiana zapisów wniosku lub dodanie dodatkowych załączników, jeszcze przed ich weryfikacją przez pracownika ARiMR.

System eWoP – do jakich działań (naborów) ARiMR?

Wnioski przy pomocy systemu eWoP składać można m.in. w ramach działań:

• 4.1 Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych;
• 4.2 Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi lub ich rozwój;
• 5.1 Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczenie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof;
• 5.2 Wsparcie inwestycji w odtwarzanie gruntów rolnych i przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof;
• 6.1 Pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników;
• 6.2 Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich;
• 6.3 Pomoc na rozpoczęcie działalności gospodarczej na rzecz rozwoju małych gospodarstw;
• 6.4 Wsparcie inwestycji w tworzenie i rozwój działalności pozarolniczej;
• 16 Współpraca.

Nadal możliwe jest składanie wniosku w wersji papierowej (listownie lub osobiście w Oddziale Regionalnym ARiMR). Pamiętać o tym warto szczególnie z uwagi na utrudnione złożenie wniosku o płatność wraz z wnioskiem o zmiany lub złożenie wniosku o płatność po podpisaniu aneksu, ale jeszcze przed wprowadzeniem zmian do systemu. W obecnej chwili w systemie eWoP nie ma możliwości składania wniosku o zmianę umowy lub biznesplanu – dlatego, po konsultacji z oddziałem głównym w Warszawie, zalecane jest złożenie wniosku w wersji papierowej, szczególnie w sytuacji zbliżającego się terminu końcowego.

Więcej informacji o nowym systemie teleinformatycznym eWoP na stronie ARiMR.

Przypominamy o trwającym do 29 czerwca br. konkursie w ramach działania PROW Współpraca oraz nadchodzącym naborze w ramach poddziałania 6.4 Wsparcie inwestycji w tworzenie i rozwój działalności pozarolniczej, o którym będziemy informować szerzej w momencie ogłoszenia.

W nadchodzącej perspektywie unijnej na lata 2021-2027 rozszerzone zostanie stosowanie instrumentów zwrotnych na cele finansowania rozwoju przedsiębiorstw. Coraz częściej inwestycje rozwojowe o niskim poziomie ryzyka finansowane będą w formie preferencyjnych pożyczek. Na czym polega unijne finansowanie zwrotne oraz jakie korzyści mogą uzyskać przedsiębiorcy, którzy zdecydują się skorzystać z tego typu instrumentu? Odpowiedź znajdziesz w artykule!

Instrumenty zwrotne są jedną z najpowszechniej stosowanych form instrumentów finansowych. Na rynku funkcjonują już od bardzo długiego czasu, a ich popularność nieustannie wzrasta. W głównej mierze dotyczą preferencyjnych sposobów wsparcia przedsiębiorców ze środków dystrybuowanych w ramach funduszy europejskich. Można do nich zaliczyć w szczególności: gwarancje i poręczenia kredytowe, pożyczki czy kredyty z częściową spłatą w formie dotacji. Co jest jednak istotne, są to instrumenty dłużne, czyli po ich wykorzystaniu beneficjent musi zwrócić otrzymane wsparcie.

Poprzednia perspektywa finansowa na lata 2014-2020 zakładała przeznaczenie ponad 3,7 mld zł środków na instrumenty finansowe. Dla działań objętymi celami tematycznymi B+R, innowacje, MŚP, OZE, Efektywność Energetyczna planowano przeznaczyć ok. 80% przytoczonej kwoty. Duża cześć tych środków wracała do puli w pierwotnie udzielonej kwocie i w zależności od długości zawieranych umów była ponownie redystrybuowana. W planowanej perspektywie 2021-2027 będzie podobnie.

Dotacje w perspektywie 2021-2027 tylko dla projektów wysokiego ryzyka

Dotacje wraz z instrumentami zwrotnymi z założenia mają stanowić zachętę dla przedsiębiorstw podejmujących ryzyko inwestycyjne. Otwarcie działalności gospodarczej, opracowywanie innowacyjnych rozwiązań czy komercjalizacja na rynku nowych produktów zawsze wiąże się ze sporą dozą niepewności i ryzykiem, że przedsięwzięcie się nie powiedzie. W biznesie nie wszystko się udaje, a zwłaszcza to, co nowe.

W gospodarce globalnej opartej o wiedzę i innowacje, ryzyko jest nieodłącznym elementem rozwoju. Każdy przedsiębiorca, który chce się rozwijać, musi więc je ponosić, przede wszystkim – zarządzać nim. Dywersyfikacja ponoszenia ciężaru ryzyka finansowego w oparciu o fundusze unijne jest obecnie jednym z najlepszych rozwiązań dla wzrostu konkurencyjności w odniesieniu do całych gospodarek krajowych, poszczególnych branż, na pojedynczym przedsiębiorstwie kończąc. O tym jak bardzo fundusze unijne stymulują wzrost gospodarczy w konkretnych państwach członkowskich, stanowi efektywność ich wykorzystania.

Po przeprowadzaniu analizy projektów programów krajowych i regionalnych wynika, że to właśnie ryzyko i efektywność wykorzystania środków będą kluczowe. To od tych dwóch czynników będzie zależało na jaką formę wsparcia będą mogli liczyć przedsiębiorcy.

Zależność jest prosta: im mniejsze ryzyko inwestycyjne, tym większy nacisk na efektywne wykorzystanie środków. Efektywne wykorzystanie, czyli takie, które zakłada jak największe korzyści dla możliwie największej ilości interesariuszy. W tym przypadku instrumenty zwrotne niewątpliwie bardziej wpisują się w przytoczoną definicję, niż dotacja. Powód jest prosty. Ze środków przekazanych w formie dotacji korzysta bezpośrednio tylko jeden beneficjent. Instrumenty zwrotne natomiast, np. w formie pożyczki, ulegają rolowaniu. Ze spłaty wcześniej udzielanych pożyczek, udzielane są kolejne. Oznacza to, że wsparcie udzielane w formie instrumentów zwrotnych jest w stanie dotrzeć do większej ilości beneficjentów.

Warto podkreślić, że w perspektywie finansowej 2021-2027 „nagradzane” w formie dotacji mają być wyłącznie projekty przełomowe – dotyczące prac B+R lub wdrażające ich rezultaty. Projekty o dużym potencjale, ale o jeszcze większym ryzyku. Pozostałe projekty inwestycyjne finansowane będą natomiast głównie w formie zwrotnej.

Co w trawie piszczy….

Mimo to, że ostateczny kształt poszczególnych programów operacyjnych będzie ujęty w Szczegółowych Opisach Osi Priorytetowych (w skrócie SZOOP-y), to już teraz wiadomo, że nabory konkursowe przejdą ewolucję. Prekursorem tych zmian będzie najbardziej wiodący program krajowy, czyli Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (dawny POIR), który wprowadzi tzw. projekty modułowe. Dla tych kompleksowych rozwiązań obligatoryjnym elementem będą albo badania albo ich wdrożenie.

Takie samo podejście można zauważyć we wstępnych dokumentach pozostałych programów operacyjnych dotyczących poszczególnych województw. Co więcej, niektóre z programów wskazują na bardzo istotne kryterium zastosowania instrumentów zwrotnych, tj. dochodowość projektu.

Założenie jest następujące: jeżeli projekt jest ukierunkowany na osiągniecie dochodu lub oszczędności kosztów, to same korzyści wynikające z realizacji projektu stanowią wartość dodaną dla przedsiębiorstwa. Instytucje Zarządzające zapewniać będą tylko dostęp do kapitału. Takie założenia dotyczą głównie projektów o bardzo niskim poziomie ryzyka i dużej rentowności. Mowa tutaj głównie o projektach dotyczących wzrostu konkurencyjności MŚP oraz inwestycji w OZE.

Na chwilę obecną nie ma jeszcze podziału kompetencji względem rozdysponowania budżetu unijnego. Dotychczasowym operatorem instrumentów zwrotnych był BGK, który zawierał kontrakty z pośrednikami finansowymi. Bardzo możliwe, że dotychczasowy model zostanie zachowany.

Pożyczka unijna bardziej opłacalna niż myślisz

Dofinansowanie w formie dotacji jest najbardziej atrakcyjną formą wsparcia. Refundacja wydatków na poziomie 85% (pomoc de minimis) czy 50% (pomoc publiczna) dla niejednego przedsiębiorstwa jest kluczowym czynnikiem dla podjęcia decyzji o rozpoczęciu inwestycji. Jednak nie każdy plan inwestycyjny wpisuje się w dany program i uprawnia do ubiegania się o wsparcie dotacyjne. Jeśli więc nie dotacja, to co innego? Środki własne, prywatny inwestor, a może kredyt? Obecne uwarunkowania makroekonomiczne sprawiają, że ryzyko inwestycyjne znacznie wzrosło. Niepewna sytuacja polityczna, inflacja, groźba recesji. Za ryzyko się płaci, a to widać w warunkach finansowych na rynku kredytowym, gdzie oprocentowanie kredytów znacznie wzrasta.

I choć do niedawna instrumenty zwrotne (głównie pożyczki) były różnie postrzegane, tak teraz mogą stanowić doskonałą alternatywę pozyskania taniego źródła finansowania. Co prawda nie jest to tak atrakcyjne rozwiązanie jak dotacja, jednak ma wiele korzyści, do których można zaliczyć:

1. Niskie stałe oprocentowanie – największą zaletą pożyczek z funduszy unijnych jest ich oprocentowanie. Dla niektórych produktów może wynosić nawet 0% (dotyczy głównie pożyczek płynnościowych). Pożyczki oprocentowane są co do zasady na warunkach korzystniejszych niż rynkowe. Warunki rynkowe oparte są natomiast o stopę referencyjną obliczaną przy zastosowaniu obowiązującej stopy bazowej oraz marży ustalonej w oparciu o komunikat Komisji Europejskiej. W praktyce oprocentowanie pożyczki może być nawet dwukrotnie niższe w porównaniu do tych udzielanych na rynku finansowym. Dużą zaletą jest również to, że sporo produktów pożyczkowych gwarantuje stałe oprocentowanie w okresie trwania umowy.
2. Szeroki zakres finansowania wydatków – cele, na które mogą być przeznaczane pożyczki, są bardziej zróżnicowane. Oprócz pożyczek rozwojowych lub na OZE, pożyczki udzielane są również na wydatki, które zazwyczaj nie są objęte dotacją, tj.: zakup gruntów/nieruchomości, kapitał obrotowy, środki transportu, sprzęt, wyposażenie i inne.
3. Brak prowizji przygotowawczej – instrumenty zwrotne nie są ukierunkowane na zysk, a praca wykonywana przez pracowników instytucji finansującej jest już uwzględniana w budżecie samego funduszu pożyczkowego. Dlatego w ofertach pożyczkowych co do zasady nie uwzględnia się opłat z tytułu prowizji przygotowawczej.
4. Finansowanie nawet do 100% inwestycji – w niektórych produktach pożyczkowych możliwe jest finansowanie nawet 100% wydatków projektowych brutto – pożyczkobiorca nie musi wnosić wkładu własnego.

Pomysł na przyszłość?

Warunki makroekonomiczne cały czas zmieniają się bardzo dynamicznie. Najpierw pandemia COVID-19, później wojna za wschodnią granicą, rosnąca inflacja, a teraz ciągle odwlekane środki z Funduszy Europejskich. Coraz większa ilość przedsiębiorstw ma problem z długoterminowym planowaniem. W biznesie jednak jedno się nie zmienia: kto się nie rozwija, ten się cofa. I pomimo już bardzo wzmożonej rywalizacji na rynku, należy spodziewać się jeszcze jednej – konkurencji o tanie źródło finansowania.

Widmo wysokiej inflacji staje się faktem. Koszt pieniądza na rynku będzie coraz większy, dlatego już teraz warto zastanowić się nad instrumentami zwrotnymi.  W nadchodzącej perspektywie finansowej UE na lata 2021-2027 z pewnością nie zabraknie na nie środków.

Artykuł opracowano na podstawie obecnie oferowanych produktów pożyczkowych ze wsparciem Funduszy UE oraz publikacji ANALIZA MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA ZWROTNYCH INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH W PERSPEKTYWIE UNIJNEJ 2014-2020 W POLSCE, W KONTEKŚCIE ROZWIĄZAŃ PRAWNYCH I DOŚWIADCZEŃ Z POPRZEDNIEJ PERSPEKTYWY FINANSOWEJ, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, Marcin Wajda.