Pod koniec września br. Komisja Europejska (KE) zatwierdziła program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). To aż 7,9 mld euro na wspieranie rozwoju gospodarczego oraz innowacyjności w Polsce. Zapraszamy do zapoznania się z przeglądem programu, w którym syntetycznie opisujemy najważniejsze działania przewidziane w FENG dla polskich przedsiębiorców.
Dotacje dla branży spożywczej z Krajowego Planu Odbudowy oraz funduszy europejskich na lata 2021-2027
W ostatnim czasie z powodu niestabilności rynkowej oraz wahań poziomu kosztów coraz częściej słyszymy o złej sytuacji w branży rolno-spożywczej. Dlatego tak ważne jest wsparcie inwestycyjne sektora przetwórstwa rolno-spożywczego zapewniającego efektywne łańcuchy dostaw żywności w Polsce. Właśnie to ma na celu nowy konkurs z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) ogłoszony przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Już niedługo branża spożywcza będzie mogła także skorzystać z wielu programów zaplanowanych w unijnej perspektywie finansowej na lata 2021-2027.
Przetwórstwo rolno-spożywcze
Krajowy Plan Odbudowy w zakresie pomocy dla przetwórstwa rolno-spożywczego ma na celu rozwiązanie problemów i spełnienie potrzeb branży wynikających z COVID-19. Na terenie UE, w tym również w Polsce, zidentyfikowano zachwianie łańcuchów dostaw żywności oraz zmiany w oczekiwaniach konsumentów. Zagadnienia te zostały poruszone także w strategicznych dokumentach UE takich jak „Zielony Ład” czy „Od pola do stołu”.
Priorytetem unijnej strategii „Od pola do stołu” jest bezpieczeństwo żywnościowe, a także podjęcie inicjatyw z zakresu rolnictwa ekologicznego czy ograniczania marnotrawienia żywności. Ze względu na obecne prawo unijne, trendy rynkowe oraz preferencje konsumentów polscy przetwórcy zaczynają myśleć o nowych inwestycjach.
Dofinansowanie na inwestycje dla MŚP z sektora rolno-spożywczego w ramach KPO
W ostatnich dniach ARiMR ogłosiła nabór wniosków dla przedsiębiorstw z sektora MŚP (<250 pracowników) z branży rolno-spożywczej. Celem jest wsparcie inwestycji w tym obszarze i tym samym poprawa stabilności i konkurencyjności przedsiębiorstw przetwórczych, spożywczych i pokrewnych. Dotacje w wysokości nawet do 15 mln zł będzie można przeznaczyć na zakup maszyn, prace budowlane czy realizację „zielonych” inwestycji z zakresu ochrony środowiska (panele fotowoltaiczne, pompy ciepła etc.). Wkład unijny pokryje maksymalnie 50% kosztów netto inwestycji. Wnioski będzie można składać w terminie od 17 października do 18 listopada 2022 r. Kolejny nabór zaplanowano także w I półroczu 2023 r.
Dotacje na realizację inwestycji technologicznych i ekologicznych z Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK)
Branża spożywcza cechuje się znacznym potencjałem w kontekście innowacyjności. Inwestycje rozwojowe MŚP związane z wdrażaniem nowych rozwiązań technologicznych będą wspierane popularnym instrumentem BGK pn. Kredyt na innowacje technologiczne. Dofinansowanie w tym programie polega na spłacie części kapitału kredytu inwestycyjnego, który należy zaciągnąć dla realizacji inwestycji technologicznej. Wkład unijny w przedsięwzięcie zależeć będzie od wielkości firmy oraz jej lokalizacji. Maksymalnie będzie to 70% kosztów netto. Nabór na Kredyt technologiczny ma ruszyć jeszcze w IV kwartale 2022 r.
Przedsiębiorstwa z branży spożywczej będą mogły również ubiegać się o dofinansowanie inwestycji związanych z poprawą efektywności energetycznej. Nowy instrument BGK pn. Kredyt ekologiczny działać będzie na podobnych zasadach, co wspomniany wyżej Kredyt technologiczny. Dotacja unijna pokrywać będzie spłatę części kapitału kredytu inwestycyjnego zaciągniętego na takie przedsięwzięcia jak np. termomodernizacja hal produkcyjnych czy instalacje OZE. Wsparcie udzielane będzie zgodnie z mapą pomocy regionalnej na lata 2022-2027. Warto podkreślić, że z Kredytu ekologicznego będą mogły skorzystać także większe firmy spoza kategorii MŚP, jednak zatrudniające mniej niż 3000 pracowników. Start konkursu planuje się na I kwartał 2023 r.
KONTAKT
Zapraszamy do kontaktu wszystkich przedsiębiorców zainteresowanych skorzystaniem z dostępnych programów dotacyjnych. Konsultacja jest bezpłatna.
Magdalena Jesiołowska (Koordynator Działu Doradców), nr tel. 539 199 898, e-mail dotacje@ecdf.pl.
Small mid-cap oraz mid-cap – nowe kategorie wielkości przedsiębiorstwa w perspektywie finansowej 2021-2027
Unijna perspektywa finansowa na lata 2021-2027 wprowadza nowe kategorie wielkości przedsiębiorstwa. Znany z ubiegłych lat podział na MŚP i duże firmy rozszerzono o dwie nowe kategorie – small mid-caps oraz mid-caps. W artykule scharakteryzowano nowe kryteria kwalifikacji oraz wskazano możliwości dotacyjne dla przedsiębiorców wpisujących się w ramy nowo wyróżnionych kategorii wielkości podmiotów gospodarczych.
Nowa kwalifikacja wielkości przedsiębiorstwa stanowi ukłon w kierunku firm zatrudniających powyżej 250 pracowników i jednocześnie nie przekraczających progów finansowych (obrót roczny, suma bilansowa) przewidzianych dla średniego przedsiębiorstwa. W ten sposób w nowym rozdaniu funduszy unijnych z wybranych programów będzie mógł skorzystać szerzy krąg przedsiębiorców. Przewidziano możliwość wsparcia dla tzw. small mid-caps, czyli przedsiębiorstw posiadających status małej spółki o średniej kapitalizacji (≤499 pracowników), oraz mid-caps, czyli spółek o średniej kapitalizacji (≤3000 pracowników).
KRYTERIA DOTYCZĄCE USTALENIA STATUSU MŚP
Jednym z kluczowych aspektów, które przedsiębiorstwo musi ustalić zanim zdecyduje się na wnioskowanie o dofinansowanie unijne, jest status przedsiębiorstwa – czyli określenie kategorii jego wielkości.
Pierwszym kryterium determinującym do której kategorii powinniśmy przypisać przedsiębiorstwo jest liczba osób zatrudnionych, którą określa się zgodnie z przeliczeniem na RJR (roczne jednostki robocze).Do osób zatrudnionych zalicza się:
- pracowników (umowa o pracę);
- osoby pracujące dla przedsiębiorstwa, podlegające mu i uważane za pracowników na mocy prawa krajowego (umowy cywilno-prawne);
- właścicieli-kierowników;
- partnerów prowadzących regularną działalność w przedsiębiorstwie i czerpiących z niego korzyści finansowe.
Wyłączeniu podlegają natomiast:
- praktykanci lub studenci odbywający szkolenie zawodowe na podstawie umowy o praktykę lub szkoleniu zawodowym;
- pracownicy przebywający na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym.
Ponadto do ustalenia statusu przedsiębiorstwa stosowane są zamiennie kryteria finansowe w postaci obrotu rocznego lub rocznej sumy bilansowej. Wyrażone w PLN wielkości dotyczące rocznych obrotów przelicza się na EUR według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roku obrotowego wybranego do określenia statusu przedsiębiorcy.
Spośród wskaźników dotyczących obrotów oraz sumy bilansowej przedsiębiorca ma prawo wybrać ten bardziej korzystny względem interesów firmy, ponieważ zgodnie z założeniami polityki unijnej poziom dofinansowania w większości konkursów jest najwyższy dla firm zdefiniowanych jako mikro, a najniższy dla firm dużych.
KATEGORIE PRZEDSIĘBIORCÓW W NOWEJ PERSPEKTWIE FINANSOWEJ
W perspektywie 2014-2020 rozróżniano przedsiębiorstwa: mikro, małe i średnie (sektor MŚP) oraz duże. W nowej perspektywie finansowej na lata 2021-2027 dodane zostały dwa nowe pojęcia w kontekście statusu przedsiębiorstwa, czyli SMALL MID-CAPS oraz MID-CAPS.
Mikroprzedsiębiorstwo – zatrudnia mniej niż 10 pracowników oraz jego roczny obrót za poprzedni rok obrotowy lub suma bilansowa nie przekracza kwoty 2 mln EUR.
Małe przedsiębiorstwo – zatrudnia mniej niż 50 pracowników oraz jego roczny obrót za poprzedni rok obrotowy lub suma bilansowa nie przekracza kwoty 10 mln EUR.
Średnie przedsiębiorstwo – zatrudnia mniej niż 250 pracowników oraz jego roczny obrót nie przekracza 50 milionów EUR lub suma bilansowa nie przekracza 43 milionów EUR.
Small mid-cap – zatrudnia nie więcej niż 499 pracowników oraz jego roczny obrót nie przekracza 100 milionów EUR lub suma bilansowa nie przekracza 86 milionów EUR.
Mid-cap – zatrudnia nie więcej niż 3000 pracowników.
Przykładowo: Firma zatrudnia 300 pracowników, posiada obroty roczne na poziomie 100 mln euro i posiada roczną sumę bilansową na poziomie 35 mln euro. Takie przedsiębiorstwo uzyska status small mid-cap, ponieważ będziemy brać pod uwagę wskaźnik dotyczący zatrudnienia oraz rocznej sumy bilansowej, a obrót roczny pomimo przekroczenia kryterium dla średniego przedsiębiorstwa podlega wyłączeniu.
PARTNERSTWO I POWIĄZANIA GOSPODARCZE Z INNYMI PODMIOTAMI
Obliczając wskaźniki dotyczące zatrudnienia, obrotu i sumy bilansowej należy pamiętać o podmiotach partnerskich i powiązanych z potencjalnym beneficjentem. W praktyce przedsiębiorstwo względem otoczenia rynkowego może:
- nie posiadać powiązań (przedsiębiorstwo niezależne) – bierzemy pod uwagę wyłącznie dane tej firmy;
- posiadać powiązanie partnerskie z drugim przedsiębiorstwem – uwzględniany jest stosowny procent danych drugiego przedsiębiorstwa;
- być powiązane z drugim przedsiębiorstwem – uwzględniamy 100% danych drugiego przedsiębiorstwa.
Powiązania mogą być nawet kilkustopniowe – jeśli przedsiębiorstwo powiązane z beneficjentem posiada dalsze powiązania. Ostatecznie, dopiero skumulowane dane decydują o statusie przedsiębiorstwa.
Zmiana statusu może nastąpić w wyniku np. wpisania się w powyższe kryteria w dwóch kolejnych latach, poprzez zbycie udziałów w przedsiębiorstwie powiązanym lub powstanie nowych powiązań w wyniku nabycia udziałów w innym przedsiębiorstwie. Warto w tym miejscu wspomnieć, że konsekwencją niepoprawnego określenia statusu MŚP może być odstąpienie od podpisania umowy o dofinansowanie lub korekta dofinansowania do poziomu przyjętego dla danej kategorii wielkości przedsiębiorstwa. W przypadku niejasnych sytuacji i znaczącej liczby powiązań gospodarczych rekomenduje się więc skorzystanie z pomocy wyspecjalizowanej kancelarii prawnej.
DODATKOWE MOŻLIWOŚCI DLA SMALL MID-CAPS ORAZ MID-CAPS W NOWEJ PERSPEKTYWIE FINANSOWEJ
W nowej perspektywie finansowej możliwe będzie szersze wsparcie większych podmiotów wpisujących się w definicję small mid-caps lub mid-caps. Przedsiębiorstwa te będą mogły skorzystać z programu FENG (Fundusze Europejskie dla Nowej Gospodarki), który jest odpowiednikiem dobrze znanego z poprzedniej perspektywy finansowej POIR-u (Program Operacyjny Inteligentny Rozwój). W ramach FENG-u możliwe będzie pozyskanie finansowania na tzw. Kredyt ekologiczny. W ramach kredytu ekologicznego przedsiębiorstwa będą mogły zrealizować projekty w zakresie efektywności energetycznej poprzez modernizację infrastruktury, a także wdrażanie nowych lub ulepszonych produktów lub usług w powiązaniu ze zmianą procesów, umożliwiających znaczącą redukcję zużycia energii w przedsiębiorstwie lub u odbiorcy końcowego.
Procedury wyboru dostawców projektu w pigułce
Jednymi z najistotniejszych czynności w trakcie realizacji projektu są procedury wyboru wykonawców. Dokonywanie zakupów w projekcie stanowi bowiem kluczowy element kwalifikowalności zaplanowanych wydatków. W artykule omawiamy stosowne procedury i doradzamy, jak wybrać odpowiednią.
Jak dobrać odpowiedną procedurę?
Podstawę do określenia prawidłowej procedury wyboru dostawców stanowi szacunkowa wartość zamówienia. W przypadku zatwierdzonego wniosku o dofinansowanie projektu jako cenę szacunkową można przyjąć tę wskazaną w dokumentacji aplikacyjnej. W sytuacji, w której wniosek jest jeszcze w trakcie oceny, należy natomiast zebrać dodatkowe oferty wstępne wskazujące poziom cen zaplanowanych zakupów.
Zamówienia o wartości poniżej 20 tys. zł netto
W przypadku zamówień o wartości poniżej 20 000,00 zł netto Beneficjent może dokonać zakupu z wolnej ręki. Zamówienia te nie mają określonego trybu postępowania. Istotą udzielenia zamówienia jest w tym przypadku ponoszenie wydatków w projekcie celowo, racjonalnie i oszczędnie oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami i procedurami. Zaleca się jednak, aby gromadzić cenniki, broszury, katalogi, print screeny stron internetowych lub oferty wraz z potwierdzeniem ich otrzymania, a także sporządzić oświadczenie o wyborze wykonawcy.
Zamówienia o wartości od 20 tys. zł do 50 tys. zł netto
Dokonując zamówień o wartości od 20 000,00 zł netto do 50 000,00 zł netto Beneficjent zobowiązany jest do przeprowadzenia i udokumentowania rozeznania rynku.
W celu potwierdzenia przeprowadzenia rozeznania rynku konieczne jest udokumentowanie dokonanej analizy cen lub cenników potencjalnych wykonawców zamówienia – wraz z analizowanymi cennikami. Cenniki można pozyskać: ze stron internetowych wykonawców, poprzez upublicznienie opisu przedmiotu zamówienia wraz z zapytaniem o cenę na stronie internetowej Beneficjenta czy też w drodze bezpośrednich zapytań o cenę wraz z opisem przedmiotu zamówienia do potencjalnych wykonawców.
Jeżeli ustalona w wyniku rozeznania rynku cena rynkowa zamówienia nie przekracza 50 tys. PLN netto, stosuje się zasadę rozeznania rynku.
W przypadku zamówień o wartości od 20 tys. zł netto do 50 tys. zł netto zawarcie pisemnej umowy z wykonawcą nie jest wymagane – w takim przypadku wystarczające jest potwierdzenie poniesienia wydatku w oparciu o fakturę, rachunek lub inny dokument księgowy o równoważnej wartości dowodowej.
Zamówienia przekraczające szacunkową wartość 50 tys. zł netto
W przypadku zamówień przekraczających szacunkową wartość 50 000,00 zł netto Beneficjent zobowiązany jest do przeprowadzenia procedury wyboru zgodnie z zasadą konkurencyjności. Dokonując zamówień zgodnie z zasadą konkurencyjności konieczne jest upublicznienie zapytania ofertowego na stronie internetowej wskazanej w komunikacie ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego tj. na stronie Bazy Konkurencyjności. Strona ta umożliwia założenie konta i publikowanie zapytań ofertowych zarówno dla Beneficjentów, jak i dla Wnioskodawców, którzy jeszcze nie podpisali umowy o dofinansowanie.
Termin składania ofert w przypadku zasady konkurencyjności wynosi nie mniej niż 7 dni kalendarzowych od daty ogłoszenia zapytania ofertowego w przypadku dostaw i usług. W przypadku gdy dostawa lub usługa przekracza wartość tzw. progu unijnego, termin upublicznienia zapytania ofertowego wydłuża się i wynosi co najmniej 30 dni. Termin 7 lub 30 dni kalendarzowych biegnie od dnia następnego po dniu upublicznienia zapytania ofertowego.
Wykonawcy chcący wziąć udział w procedurze mają obowiązek przekazać swoje oferty w wyznaczonym terminie. Zaleca się zachować ofertę wraz z potwierdzeniem daty jej wpływu. Konieczne jest również sporządzenie protokołu wyboru ofert, w którym dokonuje się ich oceny. Wyniki uzyskane w trakcie oceny należy opublikować na portalu na którym opublikowane zostało zapytanie.
Ostatnim działaniem zamykającym proces wyboru dostawcy w ramach zasady konkurencyjności jest podpisanie umowy z wykonawcą w okresie ważności wszystkich ofert. Warto podkreślić, że umowa lub zamówienie nie mogą zostać podpisane wcześniej niż początek okresu kwalifikowalności wydatków (termin rozpoczęcia projektu).
Prawidłowe przeprowadzenie procedury wyboru wykonawców stanowi jeden z kluczowych czynników sukcesu realizacji projektu. Nieprawidłowości w przeprowadzonych procedurach mogą skutkować nałożeniem korekty finansowej przez Instytucję i zmniejszeniem przyznanego dofinansowania w projekcie. Warto wiec wykorzystać wiedze ekspercką, by mieć pewność, że przeprowadzone działania w tym zakresie są zgodne z wytycznymi.
Fundusze unijne dla dużych przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej na lata 2021-2027
Nowa perspektywa finansowa na lata 2021-2027 daje szersze możliwości dofinansowania przedsiębiorstw, które nie posiadają statusu małego/średniego przedsiębiorstwa (MŚP), tj. zatrudniają więcej niż 250 pracowników. Z lektury artykułu dowiesz się, jakie typy przedsięwzięć i z jakich źródeł będą współfinansowane dla tego typu Wnioskodawców w nowym rozdaniu funduszy unijnych.
Dotychczas podmioty inne niż MŚP miały możliwość skorzystania przede wszystkim z dotacji na projekty badawczo-rozwojowe, co w nowych programach na lata 2021-2027 zostanie znacznie rozszerzone. Przedsiębiorstwa te będą mogły skorzystać także z programów finansujących m.in. robotyzację, inwestycje ekologiczne czy projekty modułowe o szerokim zakresie wsparcia. Głównym źródłem finansowania rozwojowego dużych przedsiębiorstw będzie program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG), w którym przewidziano 7,9 mld EUR wsparcia w formie dotacji, pożyczek lub gwarancji.
Projekty modułowe
W ramach I Priorytetu FENG Wsparcie dla przedsiębiorców zaplanowano 4,36 mld EUR. Środki będą przyznawane na projekty modułowe, zależnie od potrzeb danego przedsiębiorcy. W przypadku dużych firm obligatoryjnym elementem projektu będzie zawsze prowadzenie prac badawczo-rozwojowych (moduł „Prace B+R”). Dzięki włączeniu do projektu aspektu prac B+R, dofinansować będzie można dodatkowo obszary: wdrożenie innowacji poprzez inwestycję, robotyzacja, cyfryzacja, ochrona środowiska czy internacjonalizacja. Wnioski na projekty modułowe dużych przedsiębiorstw składane będą do Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBR).
Kredyt ekologiczny
Nowym instrumentem wsparcia dla przedsiębiorców będzie Kredyt ekologiczny, przeznaczony na finansowanie inwestycji ekologicznych. Kredyt ekologiczny zostanie ukierunkowany na wspieranie transformacji przedsiębiorstw w zakresie efektywności energetycznej – zarówno w obszarze modernizacji infrastruktury, jak i wdrażania nowych lub ulepszonych produktów umożliwiających znaczącą redukcję zużycia energii. Dotacja wypłacana będzie w postaci premii ekologicznej, przeznaczonej na spłatę części kapitału kredytu ekologicznego. Instrument będzie dedykowany podmiotom z sektora MŚP oraz podmiotom typu small mid-caps (≤499 pracowników) i mid-caps (≤3000 pracowników). Wnioski będą składane do Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK).
Robotyzacja i cyfryzacja
Duże firmy będą mogły otrzymać wsparcie na inwestycje związane z cyfryzacją i robotyzacją w ramach działań zaplanowanych w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Celem działania Inwestycje wspierające robotyzację i cyfryzację w przedsiębiorstwach będzie wsparcie inwestycji ukierunkowanych na wdrożenie idei Przemysłu 4.0. Projekty będą mogły dotyczyć takich obszarów jak robotyzacja, sztuczna inteligencja czy transformacja cyfrowa procesów, technologii, produktów lub usług. Instrument będzie dedykowany wyłącznie dużym przedsiębiorcom. Instytucją Wdrażającą będzie Ministerstwo Aktywów Państwowych.
Wsparcie badań i rozwoju w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych
W ramach Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO) poszczególnych województw wsparcie dotacyjne dla dużych firm ukierunkowane będzie w szczególności na prowadzenie prac B+R oraz zakup infrastruktury B+R. W niektórych województwach przewidziano również wsparcie modułowe, analogiczne do programu FENG. Regionalne Programy Operacyjne będą zarządzane z poziomu urzędów marszałkowskich danego województwa.
Inne źródła wsparcia rozwoju dużych przedsiębiorstw
W nadchodzącej perspektywie budżetowej na lata 2021-2027 podmioty inne niż MŚP otrzymają szerszy wachlarz możliwości dotacyjnych niż w dotychczasowych programach pomocowych. Poza opisanymi w artykule źródłami finansowania duże firmy będą mogły także ubiegać się o dotacje w ramach programu FENIKS (w zakresie energii odnawialnej i GOZ), ogólnoeuropejskich programów badawczych (m.in. Horyzont Europa, Kreatywna Europa) oraz wdrażanego przez Łódzką Specjalną Strefę Ekonomiczną Programu Re_Open UK, wspierającego podmioty, które odczuły negatywne skutki wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Na początku sierpnia Komisja Europejska zatwierdziła także polski rządowy program pomocy mający na celu wsparcie przedsiębiorstw w związku z rosyjską inwazją na Ukrainę. Wsparcie w formie dotacji o wartości do 500 tys. euro będzie można przeznaczyć na cele inwestycyjne lub obrotowe.
Pierwsze nabory z perspektywy finansowej 2021-2027 zostaną ogłoszone w IV kwartale tego roku, a wnioski przyjmowane będą prawdopodobnie z początkiem stycznia 2023 r. O ogłoszeniach wszystkich konkursów będziemy informować niezwłocznie za pośrednictwem monitoringu dotacji. Zapraszamy do dołączenia do naszej bazy kontaktów, aby być zawsze na bieżąco.
Chcesz dowiedzieć się więcej o możliwościach dotacyjnych dla dużych przedsiębiorstw? Skontaktuj się z nami mailowo na dotacje@ecdf.pl lub telefonicznie z Koordynatorką projektów Pauliną Puchalską pod nr tel. 512 688 404.
Skutki gospodarcze brexitu dla polskich firm
Wielka Brytania jest dla Polski jednym z ważniejszych partnerów w handlu zagranicznym. Brexit spowodował wiele niekorzystnych skutków dla polskich przedsiębiorców w związku z obowiązującymi od początku 2021 r. nowymi regulacjami w obszarze wymiany handlowej. W celu minimalizacji tych negatywnych skutków uruchomiono Program Re_Open UK, gwarantujący bezzwrotne wsparcie dotacyjne dla firm poszkodowanych przez wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. W artykule opisano jakie są obecnie główne bariery w relacjach handlowych ze Zjednoczonym Królestwem oraz na jaką pomoc będą mogli liczyć przedsiębiorcy w ramach Programu Re_Open UK.
Handel zagraniczny Polski z Wielką Brytanią
Wielka Brytania od wielu lat należy do głównych partnerów w polskim handlu zagranicznym. Według danych GUS, w latach 2019 i 2020 Zjednoczone Królestwo było dla Polski trzecim partnerem w eksporcie. Do Wielkiej Brytanii eksportujemy głównie wyroby przemysłu elektromaszynowego i chemicznego oraz artykuły rolno-spożywcze. Zjednoczone Królestwo odgrywa także istotną rolę w międzynarodowej wymianie polskich usług. Jak wynika z raportu Ministerstwa Rozwoju i Technologii, w 2020 r. polsko-brytyjskie relacje handlowe w tym obszarze pozostały na drugim miejscu zarówno w eksporcie (8,5% całości eksportu), jak i w imporcie (9,3% całości importu).
Wpływ brexitu na polsko-brytyjskie relacje handlowe
Po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej i zakończeniu tzw. okresu przejściowego na koniec 2020 r., od 1 stycznia 2021 r. zaczęły obowiązywać nowe regulacje zawarte w Umowie o handlu i współpracy między UE i Zjednoczonym Królestwem. Regulacje te nakładają dodatkowe obciążenia administracyjne i formalne na polsko-brytyjską wymianę handlową. W ten sposób brexit dla wielu tysięcy polskich firm spowolnił i osłabił możliwość rozwoju relacji handlowych z podmiotami ze Zjednoczonego Królestwa. Jak wskazują eksperci z Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, istotne straty w relacjach biznesowych z Wielką Brytanią notują przede wszystkim branże: logistyczna, spożywcza, kosmetyczna oraz meblarska.
Na podstawie wyników przeprowadzonego przez Łódzką Specjalną Strefę Ekonomiczną badania pn. „Diagnoza potrzeb przedsiębiorstw w związku z mitygowaniem skutków brexit” określono największe bariery w obecnych relacjach handlowych z podmiotami gospodarczymi ze Zjednoczonego Królestwa. Należą do nich w szczególności: powrót do kontroli celnych, konieczność przygotowania odpowiedniej dokumentacji przewozowej i deklaracji pochodzenia produktu oraz wzrost kosztów obsługi administracyjnej ruchu towarowego w wyniku wprowadzenia dokumentów transportowych, certyfikatów technicznych czy sanitarnych.
Re_Open UK – wsparcie dla polskich firm dotkniętych negatywnymi skutkami brexitu
W celu przeciwdziałania negatywnym skutkom gospodarczym wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z UE zaplanowano uruchomienie dodatkowych środków pomocy publicznej z rezerwy pobrexitowej. W Polsce środki te dystrybuowane będą w ramach Programu Re_Open UK, którego operatorem jest Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna. Przedsiębiorcy będą mogli otrzymać bezzwrotną pomoc finansową w postaci dotacji o wartości do 500 tys. euro. Dofinansowanie będzie można przeznaczyć na m.in.:
– udział w międzynarodowych imprezach targowych,
– inwestycje podejmowane w celu poszerzenia dotychczasowej oferty,
– adaptację do nowych uwarunkowań wymiany handlowej z Wielką Brytanią.
Więcej o Programie Re_Open UK i planowanym zakresie wsparcia przeczytasz w naszym artykule. Co istotne, z pomocy będą mogły skorzystać zarówno MŚP, jak i duże firmy. Obecny nabór potrwa do 26 sierpnia br. Kolejne konkursy zaplanowano na początek 2023 r.
Chcesz dowiedzieć się więcej o Programie Re_Open UK? Napisz do nas na dotacje@ecdf.pl lub zadzwoń do Konsultanta Tomasza Szczepaniaka pod nr tel. 539 190 367.
Artykuł opracowano na podstawie Programu Re_Open UK oraz jego oficjalnego portalu internetowego.
Zmiany w projektach rozliczanych kwotą ryczałtową na przykładzie działania 6.2 Bony na cyfryzację
Słowem wstępu należy wyjaśnić czym właściwie są kwoty ryczałtowe. Zgodnie z Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020 kwoty ryczałtowe, to kwoty uzgodnione za wykonanie określonego w projekcie zadania na etapie zatwierdzenia wniosku o dofinansowanie projektu.
Zatwierdzając wniosek o dofinansowanie projektu, właściwa instytucja będąca stroną umowy o dofinansowanie uzgadnia z beneficjentem warunki kwalifikowalności kosztów, w szczególności ustala dokumenty, na podstawie których zostanie dokonane rozliczenie projektu, a następnie wskazuje je w umowie o dofinansowanie projektu. W przypadku kwot ryczałtowych weryfikacja wydatków polega na sprawdzeniu, czy działania zadeklarowane przez beneficjenta zostały zrealizowane, a określone w umowie o dofinansowanie projektu wskaźniki produktu lub rezultatu osiągnięte. Rozliczenie, co do zasady, jest uzależnione od zrealizowania danego działania. W przypadku niezrealizowania w pełni wskaźników produktu lub rezultatu objętych kwotą ryczałtową, dana kwota jest uznana za niekwalifikowalną w całości (rozliczenie w systemie „spełnia – nie spełnia”).
Jak to wygląda na przykładzie?
W ramach projektu zaplanowano zadanie zakup środka trwałego, np. serwer. Na etapie zatwierdzania wniosku o dofinansowanie w oparciu o wyceny dla danego urządzenia uzgodniono kwotę ryczałtową w wysokości X. Wskaźnik dla danego zadania to liczba zakupionych środków trwałych = 1 szt., a jako źródła weryfikacji osiągnięcia wskaźnika podano protokół odbioru oraz dokumentację potwierdzającą przyjęcie środka trwałego do użytkowania.
Mając na uwadze powyższe, realizując zadanie należy dokonać zakupu urządzenia wskazanego na etapie zatwierdzania wniosku, sporządzić protokół zdawczo-odbiorczy, a następnie przyjąć serwer do użytkowania. Dokumenty wymienione jako źródła weryfikacji wskaźnika należy przesłać do właściwej instytucji i oczekiwać na zatwierdzenie zadania. Wydaje się prosta sprawa … niestety zaczyna się ona komplikować w przypadku gdy serwer, który został wskazany w dokumentacji aplikacyjnej np. nie jest już dostępny lub pojawiły się inne nowe/lepsze modele.
Co w tym wypadku należy zrobić?
Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że parametry sprzętu wskazane we wnioskuo dofinansowanie są parametrami minimalnymi. Beneficjent może dokonać zakupu sprzętu IT/urządzenia o parametrach lepszych niż zakładane w dokumentacji aplikacyjnej, w ramach przyznanej kwoty ryczałtowej (kwota ryczałtowa pozostanie na poziomie wskazanym we wniosku o dofinansowanie). Jednak ze względu na opis wdrażanych działań mających na celu zwiększenie wykorzystania technologii cyfrowych w przedsiębiorstwie, rekomenduje się każdorazowo zgłaszać chęć zakupu innego sprzętu niż wskazany w dokumentacji. Istnieje również możliwość, że podczas zgłaszania zmiany instytucja będąca stroną umowy poprosi o przesłanie aktualnej kalkulacji. Jeżeli z dostarczonego dokumentu będzie wynikała niższa kwota niż ustalona na etapie zatwierdzania wniosku o dofinansowanie, instytucja ma prawo pomniejszyć kwotę przyznanego dofinansowania do równowartości wynikającej z aktualnej kalkulacji. Wprowadzając zmiany należy również pamiętać o tym, że ich zgłoszenia należy dokonać przed rozpoczęciem realizacji zadania.
Krajowy Plan Odbudowy – zakres wsparcia inwestycyjnego przedsiębiorstw
1 czerwca br. Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) został zaakceptowany przez Komisję Europejską. Formalna akceptacja polskiego KPO otworzyła procedury administracyjne związane z organizacją planowanych przedsięwzięć, w tym naborów w trybie konkursowym przewidzianych dla przedsiębiorstw. W artykule opisano syntetycznie zakres przewidywanego w ramach KPO wsparcia dedykowanego przedsiębiorcom.
Przedsiębiorstwa będą mogły skorzystać z szerokiego wsparcia dotacyjnego w ramach Komponentu A. Odporność i konkurencyjność gospodarki. Na wsparcie odporności i konkurencyjności polskiej gospodarki przeznaczonych zostanie łącznie 20 mld PLN. Znaczna część z tych środków trafi bezpośrednio do przedsiębiorców. Dotacje z KPO dla firm rozdysponowywane będą w kilku obszarach
Inwestycje dla przedsiębiorstw w produkty, usługi i kompetencje pracowników oraz kadry, związane z dywersyfikacją działalności
Zasadniczym celem tego działania jest wsparcie odporności MŚP w sektorach najbardziej dotkniętych pandemią COVID-19 w Polsce. Wsparcie w tym obszarze ograniczone będzie wyłącznie do branży hotelarsko-gastronomicznej, turystycznej oraz kultury. Przedsięwzięcia inwestycyjne mają być ukierunkowane na zwiększanie skali i dywersyfikacji działalności. Projekty będą mogły obejmować koszty inwestycyjne takie jak prace budowlane czy zakup maszyn i urządzeń, jak również usługi doradcze oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji pracowników. Zakłada się, że wsparcie w tym obszarze otrzyma co najmniej 5 tys. firm.
Inwestycje na rzecz dywersyfikacji i skracania łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych oraz budowy odporności podmiotów uczestniczących w łańcuchu
Inwestycje w tym obszarze mają zmierzać do zwiększenia konkurencyjności i odporności sektora rolno-spożywczego w Polsce poprzez wspieranie zielonej i cyfrowej transformacji oraz skrócenie i budowanie odporności łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych. Wsparcie dla MŚP zajmujących się przetwórstwem rolno-spożywczym przybierze formę współfinansowania inwestycji polegających na rozbudowie i modernizacji infrastruktury oraz zakupie maszyn i wyposażenia, w tym środków transportu. Dotacja pokryje także koszty zielonych inwestycji w panele fotowoltaiczne czy instalacje do odzysku ciepła, jak również koszty zakupu i wdrożenia systemów informatycznych. Zgodnie z założeniami KPO dotację w ww. obszarze otrzyma co najmniej 800 MŚP.
Inwestycje wspierające robotyzację i cyfryzację w przedsiębiorstwach
Celem inwestycji jest wsparcie przedsięwzięć związanych z cyfryzacją i robotyzacją, głównie dużych przedsiębiorstw. Dotacje otrzymają projekty ukierunkowane na wdrożenie idei Przemysłu 4.0 związane z robotyzacją, sztuczną inteligencją oraz transformacją cyfrową procesów, technologii, produktów lub usług. Wsparcie w tym zakresie ma otrzymać minimum 40 przedsiębiorstw.
Inwestycje we wdrażanie technologii i innowacji środowiskowych, w tym związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym
W ramach tego działania wspierane będą przede wszystkim projekty MŚP dotyczące opracowania i/lub wdrożenia technologii ekologicznych, głównie związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym (GOZ). Przedsięwzięcia mogą dotyczyć takich obszarów jak sprawniejsza gospodarka materiałowa, wzrost efektywności energetycznej, redukcja odpadów czy ponowne wykorzystanie lub recykling odpadów. O zagadnieniach związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym piszemy szerzej w innym artykule. Zgodnie z deklarowanym wskaźnikiem KPO dotację na inwestycje ekologiczne otrzyma co najmniej 100 przedsiębiorców z sektora MŚP.
Inwestycje związane z doposażeniem pracowników/przedsiębiorstw umożliwiającym pracę zdalną
Pandemia COVID-19 znacząco przyspieszyła trendy związane z wykonywaniem pracy w formie zdalnej i/lub hybrydowej. Znaczna część przedsiębiorców nie posiada jednak odpowiednich narzędzi i procedur gwarantujących efektywne działanie przy tego typu formach pracy. Nadrzędnym celem inwestycji jest więc zwiększenie wydajności MŚP poprzez wyposażenie przedsiębiorstw i przeszkolenie ich pracowników w zakresie pracy zdalnej. W ramach przedsięwzięć dofinansowywane będą analizy wdrożeniowe w kontekście pracy zdalnej, szkolenia dla pracowników oraz inwestycje w zakup licencji oprogramowania umożliwiającego zdalną pracę i komunikację między pracownikami i klientami. Tego typu wsparcie ma otrzymać minimum 3 tys. firm.
Obecnie trwają prace legislacyjne i administracyjne związane z przygotowywaniem wytycznych i innych dokumentów programowych, w tym prace przygotowawcze związane z określeniem szczegółowych zasad aplikowania w trybie konkursowym dla poszczególnych typów inwestycji. We wdrażanie ww. inwestycji KPO zaangażowane będą m.in. takie instytucje jak Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) czy Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Pierwszych naborów można spodziewać się prawdopodobnie z początkiem IV kwartału 2022 r. Z wstępnych informacji wynika, że już w sierpniu lub wrześniu znane będą zasady ubiegania się o wsparcie w ramach Inwestycji na rzecz dywersyfikacji i skracania łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych oraz budowy odporności podmiotów uczestniczących w łańcuchu. O ogłoszeniach wszystkich konkursów będziemy informować niezwłocznie za pośrednictwem monitoringu dotacji. Zapraszamy do dołączenia do naszej bazy kontaktów, aby być zawsze na bieżąco.
Podwykonawstwo jako kategoria kosztów kwalifikowalnych w projektach badawczo-rozwojowych
Podwykonawstwo w projektach badawczo-rozwojowych dofinansowywanych ze środków Unii Europejskiej to kategoria opisująca merytoryczne usługi zewnętrzne. Beneficjenci mogą skorzystać z usług zewnętrznych w sytuacji, kiedy nie posiadają odpowiednich zasobów do realizacji części zaplanowanych prac. Ujmując w projekcie koszty podwykonawstwa należy pamiętać o kilku istotnych zasadach, które opisujemy w artykule.
Podwykonawstwo – merytoryczne usługi zewnętrzne w projektach B+R
Prowadząc badania przemysłowe lub prace rozwojowe przedsiębiorstwa nierzadko część planowanych prac zlecają wyspecjalizowanym podmiotom zewnętrznym. Do zrealizowania projektu badawczo-rozwojowego niezbędne może być także korzystanie z zasobów udostępnionych przez takie podmioty – przykładem są chociażby koszty wynajmu laboratorium czy wydatki na najem aparatury badawczej.
Koszty podwykonawstwa mogą pojawić się również w etapie prac przedwdrożeniowych jako koszty usług doradczych lub równoważnych. Co ważne, za koszty kwalifikowalne w projektach badawczo-rozwojowych uznane mogą być jedynie usługi doradcze, które są świadczone przez zewnętrznych ekspertów, nie mają charakteru ciągłego ani okresowego oraz nie są powiązane z kosztami operacyjnymi przedsiębiorstwa – takimi jak wydatki na reklamę i promocję, koszty doradztwa podatkowego lub usługi prawnicze.
Podwykonawstwo jako kategoria kosztów podlegająca limitom
Planując podwykonawstwo w projektach badawczo-rozwojowych należy pamiętać, że jest to kategoria podlegająca limitom. Obowiązujące limity są każdorazowo wyznaczane w dokumentacji konkursowej danego konkursu. Koszty usług zewnętrznych nie stanowią także podstawy, od której naliczony może zostać ryczałt kosztów pośrednich.
Usługi zewnętrzne a prawa własności intelektualnej
Przedsiębiorstwom realizującym projekty badawczo-rozwojowe dofinansowywane ze środków europejskich przysługują pełne prawa majątkowe do wyników badań będących rezultatem tych przedsięwzięć. Kontrakty z podwykonawcami nie mogą w żaden sposób naruszać tej zasady. Wszelkie umowy muszą uwzględniać odpowiednie zapisy prawne o przeniesieniu całości majątkowych praw autorskich do wyników zleconych prac na Beneficjenta pomocy.
Konflikt interesów
W projektach badawczo-rozwojowych jakichkolwiek prac po stronie podwykonawcy nie mogą wykonywać osoby pełniące w projekcie funkcje kierownicze (kierownik zarządzający projektem i kierownik prac B+R). Kierowników projektu oraz podmioty, które świadczą usługi dofinansowane w ramach kategorii podwykonawstwa, nie mogą łączyć żadne stosunki służbowe – w tym stosunek pracy, stosunek cywilnoprawny lub inna forma współpracy. Warto również podkreślić, że usług zewnętrznych w projekcie nie może także świadczyć podstawowa jednostka organizacyjna uczelni (np. wydział), z którą kierownik zarządzający projektem lub kierownik B+R pozostają w stosunku służbowym. Pozostała kadra badawcza nie może wykonywać takich samych prac w dofinansowanym projekcie i na rzecz podwykonawcy.
Zaplanowanie w ramach projektów badawczo-rozwojowych kosztów kwalifikujących się do kategorii podwykonawstwa korzystnie wpływa na innowacyjność projektów. Planując korzystanie z usług zewnętrznych należy jednak pamiętać obowiązujących limitach oraz o głównych zasadach, które gwarantują prawidłowe rozliczenie projektu.