Robotyzacja i cyfryzacja polskich przedsiębiorstw

Polskie przedsiębiorstwa plasują się poniżej średniej europejskiej w kontekście poziomu robotyzacji i cyfryzacji. Utrzymanie konkurencyjności krajowego przemysłu wymaga inwestycji w ten obszar. W celu przyspieszenia procesów robotyzacji w polskim przemyśle w ramach Krajowego Planu Odbudowy zaplanowano bezzwrotne wsparcie dotacyjne na inwestycje dużych przedsiębiorstw w technologie robotyczne i cyfrowe.

Niski poziom robotyzacji i cyfryzacji polskiego przemysłu

W kontekście robotyzacji i cyfryzacji Polska pozostaje w tyle za średnią europejską. Według danych Międzynarodowej Federacji Robotyki gęstość nasycenia robotami w naszym kraju wynosi 63 roboty na 10 tys. zatrudnionych, podczas gdy np. w Czechach  i na Słowacji – ponad 160. Podobnie jest także w przypadku technologii cyfrowych. Wg indeksu DESI zajmujemy dopiero 25 miejsce w Unii Europejskiej. Aż 60% przedsiębiorstw charakteryzuje się bardzo niskim poziomem cyfryzacji. Wskazuje się, że obecnie w Polsce blisko 50% czynności mogłoby zostać zautomatyzowanych do 2030 r. dzięki zastosowaniu istniejących dziś technologii.

Rynek robotów rośnie dynamicznie

Robotyka w naszym kraju rozwija się jednak bardzo dynamicznie. Według raportu IFR w 2021 r. polskie firmy zainstalowały blisko 3,5 tys. nowych robotów – to aż o 50% więcej niż rok wcześniej. Wskaźnik tempa robotyzacji plasuje nas na 15-tej pozycji na świecie. Duża dynamika wzrostu wynika z problemów na rynku pracy oraz zwiększenia powszechności robotów, które stały się cenowo dostępne także dla mniejszych podmiotów. Motorem napędowym są głównie branże tworzyw sztucznych oraz automotive. Coraz więcej robotów instaluje się także w firmach z branży spożywczej i farmaceutycznej. Najbardziej skokowy wzrost popytu widać ze strony przemysłu metalowego. IFR ocenia, że to właśnie przemysł metalowy napędzać będzie rynek robotów w Polsce w najbliższych latach.

Bariery dla robotyzacji polskich przedsiębiorstw i środki zaradcze państwa

Główną barierą hamującą procesy robotyzacji i cyfryzacji polskiego przemysłu są wysokie koszty transformacji. Przedsiębiorcy wskazują także na trudność integracji z obecnie wykorzystywanymi systemami oraz konieczność doszkolenia pracowników w zakresie obsługi nowoczesnych technologii.

W celu przełamania fundamentalnej bariery kosztowej zaplanowano szereg interwencji ze strony państwa, takich jak m.in. ulga podatkowa na robotyzację. Jedną z nich jest także program wsparcia procesu robotyzacji i cyfryzacji dużych przedsiębiorstw, który zaplanowano w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Bezzwrotne dotacje mają stanowić zachętę do podjęcia kompleksowych inwestycji w obszarze technologii wpisujących się w ideę Przemysłu 4.0. Jak wskazano w KPO, celem tego działania ma być zapewnienie odpowiedniego poziomu cyfryzacji i robotyzacji dużych przedsiębiorstw w celu wzrostu ich produktywności oraz poprawy warunków pracy i bezpieczeństwa.

Inwestycje wspierające robotyzację i cyfryzację w przedsiębiorstwach – dotacja z KPO

Interwencja A2.1.1. Inwestycje wspierające robotyzację i cyfryzację w przedsiębiorstwach wspierać będzie projekty inwestycyjne dużych przedsiębiorstw (>250 pracowników) w obszarze zaawansowanych technologii Przemysłu 4.0:

• robotów przemysłowych i towarzyszących technologii operacyjnych,
• Big Data oraz sztucznej inteligencji (AI),
• cyfryzacji procesów biznesowych,
• technologii komunikacji Machine to Machine (M2M) czy przemysłowego Internetu Rzeczy (IoT).

Wsparcie przyznawane będzie na duże, kompleksowe przedsięwzięcia o wartości min. 8 mln PLN netto mające na celu wdrażanie całych inteligentnych linii produkcyjnych czy inwestycji przybliżających daną firmę do statusu inteligentnej fabryki (Smart factory). W budżecie projektu, poza zaawansowanymi rozwiązaniami z obszaru Przemysłu 4.0, będzie można także ująć koszty robót budowlanych.

Wsparcie przyjmie formę bezzwrotnych dotacji. Udział procentowy wsparcia zależeć będzie od lokalizacji przedsiębiorstwa i określany będzie zgodnie z mapą pomocy regionalnej na lata 2022-2027. Na największą intensywność pomocy w wysokości do 50% kosztów netto inwestycji będą mogli liczyć przedsiębiorcy z makroregionu Polski Wschodniej. Z programu nie będą mogły skorzystać firmy planujące inwestycje w m. Warszawa i powiatach ościennych.

Preferowane będą inwestycje przygotowane do realizacji (pozwolenia, zezwolenia),  generujące nowe specjalistyczne miejsca pracy,  zwiększające zdolności produkcyjne przedsiębiorstwa oraz redukujące negatywny wpływ środowiskowy. Dodatkowe punkty otrzymają także przedsięwzięcia najpełniej wpisujące się w ideę Przemysłu 4.0 oraz kompleksowej cyfryzacji procesów. 

Przewidywany termin uruchomienia konkursu

Instytucją odpowiedzialną za organizację i przeprowadzenie naboru A2.1.1. Inwestycje wspierające robotyzację i cyfryzację w przedsiębiorstwach jest Ministerstwo Aktywów Państwowych (MAP). MAP planuje ogłoszenie dwóch naborów:

• naboru zamkniętego dla ograniczonego kręgu przedsiębiorstw tj. projektów o znaczeniu strategicznym (wybrane spółki Skarbu Państwa),
• naboru otwartego w trybie konkursowym dla dużych przedsiębiorstw.

Ogłoszenie konkursu otwartego MAP zapowiada na marzec br., a nabór wniosków ma rozpocząć się wiosną. Alokacja na konkurs otwarty wyniesie ponad miliard PLN.

KONTAKT

Bezpłatna konsultacja dla przedsiębiorstw planujących inwestycje o wartości min. 8 mln PLN netto.

Tomasz Szczepaniak (Koordynator projektów UE)

t.szczepaniak@ecdf.pl

nr tel. 539 190 367