Dofinansowania z Unii Europejskiej

Umowa Partnerstwa na lata 2021-2027

Umowa Partnerstwa to najważniejszy dokument określający sposób wykorzystania środków pochodzących z funduszy unijnych. Obecnie procedowana Umowa Partnerstwa wyznacza wykorzystanie funduszy europejskich na perspektywę finansową 2021-2027 w obszarze dwóch polityk: polityki spójności orasz wspólnej polityki rybołówstwa. Każde państwo członkowskie zostało zobligowane do jej przygotowania, z uwzględnieniem zasady wielopoziomowego zarządzania. Umowa Partnerstwa stanowi dokument uwzględniający cele całej Unii Europejskiej, jak i cele naszego kraju określone w najważniejszych strategiach rozwojowych Polski.

W ramach nowej perspektywy finansowej na lata 2021-2027 wyznaczono podstawowe cele polityki spójności, które będą miały swoje odzwierciedlenie w przedstawianej Komisji Europejskiej Umowie Partnerstwa:
Cel 1: Bardziej konkurencyjna i inteligentna Europa
Cel 2: Bardziej przyjazna dla środowiska niskoemisyjna Europa
Cel 3: Lepiej połączona Europa
Cel 4: Europa o silniejszym wymiarze społecznym
Cel 5: Europa bliżej obywateli
Cel 6: Łagodzenie skutków transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu

Cele polityki spójności

Umowa Partnerstwa w ramach poszczególnych celów polityki spójności przewiduje szczegółowy zakres wsparcia w ramach nowo nadchodzącej perspektywy finansowej. W ramach celu 1 konieczne jest zapewnienie większej produktywności polskiej gospodarki. Aktywność zostanie zatem skoncentrowana na prowadzeniu badań, wdrożeniu innowacji oraz implementowaniu najnowocześniejszych technologii. Poprzez działania m.in. w sferze cyfryzacji, inwestycji w B+R czy rozwoju innowacyjnych rozwiązań, w Polsce ma nastąpić znaczące wzmocnienie potencjału zarówno przedsiębiorstw, jak i administracji publicznej.

W ramach drugiego celu polityki: „Bardziej przyjazna dla środowiska niskoemisyjna Europa” Umowa Partnerstwa zakłada, że wspierane będą działania w obszarach efektywności energetycznej, wsparcia produkcji energii z OZE, inteligentnych rozwiązań z zakresu infrastruktury energetycznej czy gospodarki o obiegu zamkniętym.

W obrębie celu 3: „Lepiej połączona Europa” wspierane będą działania zmierzające do transformacji cyfrowej oraz zagwarantowania niskoemisyjnego transportu. Aktywność prowadzona będzie w obszarze zrównoważonej sieci transportowej oraz sieci szerokopasmowej.

Działania w ramach celu 4 dotyczyć będą budowy silnej gospodarki w wymiarze społecznym. Zatem koncentracja nastąpi w obszarach rynku pracy (m.in. równouprawnienie w zatrudnieniu, zwiększenie zatrudnienia osób bezrobotnych), kompetencji, kultury, integracji społecznej czy ochrony zdrowia.

Cel 5 „Europa bliżej obywateli” będzie ukierunkowany na zwiększenie powiązań funkcjonalnych obszarów wiejskich z miastami oraz realizacji strategii, których celem jest przeprowadzenie zmian strukturalnych na danym obszarze. W ramach celu 5 wykorzystywane będą m.in. instrumenty ZIT czy inne instrumenty terytorialne.

Działania w ramach celu 6 mają umożliwić zarówno regionom, jak i społeczeństwu łagodzenie skutków w związku z prowadzoną transformacją mającą na celu osiągnąć gospodarkę neutralną dla klimatu. Prowadzone będą zatem działania z zakresu rozwoju MŚP, podnoszenia wiedzy, działania podnoszące jakość powietrza czy ukierunkowane na przywrócenie użyteczności terenów pogórniczych i poprzemysłowych.

Środki finansowe

Polska w ramach polityki spójności ma otrzymać 66,4 mld euro. Dodatkowo w ramach Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji założono kolejne 3,5 mld euro.  Założenia Umowy Partnerstwa zakładają dwa poziomy realizowanych inwestycji: poziom krajowy i regionalny. Podział ten jest podobny do mechanizmu zastosowanego w już kończącej się perspektywy finansowej 2014-2020. Najwięcej środków w wysokości 20 536 mln euro zostanie przeznaczonych na cel 2 polityki spójności Bardziej Zielona Europa. Umowa Partnerstwa zakłada, że 40% otrzymanych środków dedykowane będzie programom regionalnym. Łączna pula  środków  przeznaczona na regionalne programy będzie wynosiła 28 420 mln euro.

Umowa Partnerstwa zakłada następującą alokację środków na programy:

  • kontynuacja Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko – 35,3 %  
  • kontynuacja Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój – 11,2 %
  • kontynuacja Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój – 6,0%
  • kontynuacja Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa – 2,8%
  • kontynuacja Programu Operacyjnego Polska Wschodnia – 3,5 %
  • kontynuacja Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa – 0,3%
  • kontynuacja Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna – 0,8%

Formy wsparcia

Umowa Partnerstwa zakłada dwie podstawowe formy wsparcia. Jedną z nich jest bezzwrotna dotacja,. Stosowana ma być w projektach, które nie będą generowały dochodu. Drugą formą wsparcia jest pomoc zwrotna. Pomoc zwrotną będzie można uzyskać na finansowanie projektów zakładających zwrot z danej inwestycji. Pomoc zwrotna będzie udzielana w formie pożyczek, poręczeń czy gwarancji i będzie obejmowała inwestycje w obszarach m.in. innowacyjności czy energetyki.

Programy

Założenia Umowy Partnerstwa dotyczące programów są kontynuacją działań prowadzonych w mijającej perspektywie 2014-2020. Nowością programową będzie program finansowany ze środków Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.  Każdy program dedykowany będzie poszczególnym obszarom i celom polityki spójności. Zatem zakłada się utworzenie programów ukierunkowanych na infrastrukturę i środowisko, badania, rozwój i innowacyjność, rozwój kapitału ludzkiego, rozwój cyfrowy, rozwój Polski Wschodniej, pomoc najbardziej potrzebującym. Oprócz programów krajowych, w ramach poszczególnych regionów będzie funkcjonowało 16 programów regionalnych opracowanych w oparciu o strategie rozwoju danego województwa. Programy regionalne będą obejmowały inwestycje m.in. w obszarze B+R, rozwoju OZE, efektywności energetycznej czy wsparcia MŚP.

Przyjęcie projektu Umowy Partnerstwa przez Radę Ministrów nastąpiło w dniu 30 listopada 2021 r. Obecnie trwają finalne rozmowy i negocjacje z Komisją Europejską dotyczące zatwierdzenia dokumentu.

Facebook
Twitter
LinkedIn

Zobacz podobne wpisy