Polish
English
Ukrainian
Pod koniec września br. Komisja Europejska (KE) zatwierdziła program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). To aż 7,9 mld euro na wspieranie rozwoju gospodarczego oraz innowacyjności w Polsce. Zapraszamy do zapoznania się z przeglądem programu, w którym syntetycznie opisujemy najważniejsze działania przewidziane w FENG dla polskich przedsiębiorców.
Kontynuacja Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (POIR)
Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) jest naturalną kontynuacją znanego z mijającej perspektywy 2014-2020 krajowego Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (POIR). Planowane działania skupiać się będą głównie na wspieraniu badań i rozwoju oraz szeroko pojętej innowacyjności. Dodatkowo w programie FENG finansowane będą także inicjatywy dotyczące transformacji cyfrowej i ekologicznej przedsiębiorstw oraz ich internacjonalizacji. Zasadniczą nowością programu jest kompleksowe podejście do potrzeb przedsiębiorców poprzez umożliwienie im realizacji tzw. projektów modułowych.
Kompleksowe projekty modułowe
Program FENG w ramach Priorytetu I przewiduje możliwość realizowania kompleksowych projektów składających się z modułów:
- prace B+R,
- wdrożenie innowacji,
- rozwój infrastruktury B+R,
- internacjonalizacja,
- cyfryzacja przedsiębiorstw,
- „zazielenianie” przedsiębiorstw,
- rozwój kompetencji pracowników i osób zarządzających przedsiębiorstwem.
Zakres projektu (wybór modułów) określa Wnioskodawca w zależności od swoich potrzeb, przy czym jeden z modułów prace B+R lub wdrożenie innowacji jest obligatoryjny. Dla dużych przedsiębiorstw obligatoryjny jest zawsze moduł prace B+R. Pozostałe moduły są fakultatywne.
Dla wszystkich ww. modułów, poza wdrożeniem innowacji, wsparcie będzie miało formę dotacji bezzwrotnej.
Dla modułu wdrożenie innowacji przewidziano finansowanie o charakterze częściowo zwrotnym w postaci dotacji warunkowej. Dotacja ta będzie częściowo zwrotna po spełnieniu warunków związanych z efektami wdrożenia – np. przychodami wygenerowanymi z inwestycji. Co najmniej 50% wsparcia będzie miało charakter zwrotny (jednak nieoprocentowany, z możliwością rozłożenia zwrotu w czasie).
Warto podkreślić, że projekty modułowe nie muszą koniecznie stanowić linearnego przedsięwzięcia, w którym poszczególne moduły stanowią kolejne etapy rozwoju i są od siebie zależne (np. prace B+R, wdrożenie wyników prac B+R, promocja opracowanej innowacji na rynkach międzynarodowych). Projekty mogą mieć również charakter nielinearny. Spójność poszczególnych modułów oraz ich powiązanie ze strategią przedsiębiorstwa stanowić będzie jednak wartość dodaną w kontekście oceny prowadzonej przez ekspertów.
Konkursy na projekty modułowe będą ogłaszane w ramach dwóch ścieżek: ścieżki ogólnej oraz ścieżki tematycznej, ukierunkowanej na wsparcie przedsięwzięć proekologicznych lub związanych z wyzwaniami cyfrowymi lub społecznymi. Ścieżka ogólna przeznaczona będzie dla projektów z wyższym poziomem innowacyjności, natomiast w ramach ścieżek tematycznych możliwe będzie także dofinansowanie przedsięwzięć mniej innowacyjnych, w których obowiązkowym będzie jeden z trzech modułów: wdrożeniowy, „zielony” lub cyfrowy.
Projekty modułowe będą mogły być realizowane zarówno przez MŚP, jak i duże firmy. Większa część środków (min. 75% alokacji) zostanie przeznaczona na wsparcie MŚP. Operatorem naborów dla MŚP będzie Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP), a dla firm dużych – Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR).
Kredyt technologiczny – dotacja na wdrożenie nowej technologii
W ramach programu FENG planowana jest kontynuacja znanego z perspektywy 2014-2020 instrumentu pn. Kredyt na innowacje technologiczne. Celem działania jest wsparcie finansowe innowacyjnych przedsięwzięć MŚP związanych z wdrażaniem nowych technologii. Operatorem tego instrumentu, podobnie jak dotychczas, będzie Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). Kredyt technologiczny będzie prawdopodobnie pierwszym naborem uruchamianym w ramach FENG. Z zapowiedzi BGK wynika, że konkurs wystartuje na początku 2023 r. Więcej o instrumencie Kredyt na innowacje technologiczne przeczytasz w artykule.
Kredyt ekologiczny – dofinansowanie na poprawę efektywności energetycznej
Kredyt ekologiczny to nowy instrument wdrażany przez BGK mający na celu wsparcie inwestycji zwiększających efektywność energetyczną przedsiębiorstw. Przedsięwzięcia mogą dotyczyć m.in. instalacji OZE, termomodernizacji budynków czy modernizacji infrastruktury w celu minimalizacji zużycia energii. Z Kredytu ekologicznego będą mogły skorzystać zarówno MŚP, jak i większe firmy wpisujące się w definicję small mid-caps (≤499 pracowników) lub mid-caps (≤3000 pracowników). Więcej o Kredycie ekologicznym piszemy w naszym artykule. Nabór wniosków ma być prowadzony w II kwartale 2023 roku.
Transformacja cyfrowa MŚP
Przewidywane jest wsparcie transformacji cyfrowej polskich MŚP poprzez doradztwo dotyczące zastosowania technologii cyfrowych oraz granty na zakup i wdrożenie technologii wspierających prowadzenie działalności gospodarczej. Przedsięwzięcia mają dotyczyć wdrożenia w przedsiębiorstwach specjalistycznych rozwiązań cyfrowych, z wyłączeniem standardowego oprogramowania biurowego i księgowego. Znacząco ograniczona będzie także możliwość zakupu towarzyszącego sprzętu (środków trwałych).
Wsparcie transformacji cyfrowej realizowane będzie z wykorzystaniem dotacji bezzwrotnych w postaci grantów poniżej równowartości 200 tys. euro. Z dotacji skorzystać będą mogły wyłącznie MŚP. Działanie organizowane będzie prawdopodobnie na wzór popularnych Bonów na cyfryzację, z wyłączeniem konieczności powiązania inwestycji z pandemią COVID-19. Wnioski składane będą do PARP.
Wsparcie MŚP w zakresie internacjonalizacji
Wsparcie w zakresie internacjonalizacji realizowane będzie dwutorowo:
- poprzez usługi doradcze związane z budowaniem strategii ekspansji zagranicznej oraz dostosowania oferty do wybranych rynków docelowych,
- poprzez wsparcie projektów polegających na udziale przedsiębiorców w prestiżowych imprezach wystawienniczych.
Dla projektów z zakresu internacjonalizacji MŚP planuje się wykorzystanie dotacji bezzwrotnej.
Powyższe działania adresowane są wyłącznie dla przedsiębiorstw z sektora MŚP. Operatorem działań będzie PARP.
Wdrażanie FENG, uruchomienie naborów
Akceptacja programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) przez Komisję Europejską otworzyła formalnie drogę do wdrażania planowanych instrumentów wsparcia. W najbliższym czasie przewiduje się przyjęcie rozporządzeń stanowiących podstawę prawną udzielania pomocy oraz zawarcie porozumień pomiędzy Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej a Instytucjami Pośredniczącymi odpowiedzialnymi za organizację konkursów. Od maja br. pracują już także grupy robocze odpowiedzialne za opracowanie i przyjęcie kryteriów wyborów projektów dla poszczególnych działań. Dzięki temu po zamknięciu formalnych procedur możliwe będzie jak najszybsze uruchomienie naborów. Ogłoszenia pierwszych konkursów dla przedsiębiorstw w ramach programu FENG możemy spodziewać się w I kwartale 2023 roku.
Autor
Bartłomiej Aksman
Starszy Specjalista ds. funduszy UE
