Zielone zamówienia w projektach UE

Realizacja zakupów w ramach projektu zgodnie z kryteriami zielonych zamówień publicznych to obowiązek Wnioskodawców/Beneficjentów programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). Z lektury artykułu dowiesz się, czym są zielone zamówienia i jak należy uwzględnić stosowne kryteria środowiskowe w postępowaniu ofertowym.

Zielone zamówienia

Z jednej strony człowiek tworzy piękne rzeczy, z drugiej niestety przyczynia się do zmian, które mają niekorzystny wpływ na naszą planetę. W celu naprawienia wyrządzonych szkód konieczne jest wprowadzanie działań naprawczych. Jest to możliwe między innymi dzięki ciągłym zmianom i modyfikacjom w prawie polskim oraz prawie Unii Europejskiej. Wspólny wysiłek w tym zakresie przyczynił się do powstania m. in. Zielonych zamówień. 

Zgodnie z definicją Komisji Europejskiej Zielone zamówienia stanowią proces, w ramach którego instytucje publiczne starają się uzyskać towary, usługi i roboty budowlane, których oddziaływanie na środowisko w trakcie ich cyklu życia jest mniejsze w porównaniu do towarów, usług i robót budowlanych o identycznym przeznaczeniu, jakie zostałyby zamówione w innym przypadku.

Zielone zamówienia w projektach UE

Jak można zauważyć, zapisy powyżej odnoszą się do instytucji publicznych. Dlaczego więc podmioty realizujące projekty współfinansowane ze środków Unii Europejskiej niezobowiązane do stosowania Ustawy Prawo Zamówień Publicznych powinny zainteresować się Zielonymi zamówieniami? Otóż podczas realizacji projektów w ramach perspektywy finansowej na lata 2021-2027, w tym w ramach Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki, zgodnie z udostępnionymi dokumentacjami konkursowymi – Beneficjent zobowiązuje się do zakupu infrastruktury zgodnie z kryteriami zielonych zamówień publicznych, w tym z uwzględnieniem na etapie zakupu lub procedury udzielania zamówienia parametrów związanych ze zużyciem energii (o ile jest to oczywiście możliwe).  

Jak uwzględnić kryteria zielonych zamówień w postępowaniu ofertowym?

Podejmując się zatem realizacji projektu w ramach FENG podczas wyboru wykonawców należy zwrócić szczególną uwagę, czy opis przedmiotu zamówienia nie powinien zostać rozszerzony o informacje dotyczące niskiego zużycia energii oraz niskich kosztów eksploatacji. Natomiast w przypadku, gdy nie ma możliwości uwzględnienia odpowiednich wymogów w ramach opisu przedmiotu zamówienia (np. wskazując minimalną klasę energetyczną, której wymogi muszą spełniać oferowane przez wykonawców produkty), zalecane jest ustanowienie kryteriów oceny ofert (np. przyznanie dodatkowych punktów/ wagi produktom o wyższej klasie efektywności energetycznej od tej wskazanej przez zamawiającego w opisie przedmiotu zamówienia).

W przypadku przedsięwzięcia termomodernizacyjnego realizowanego zamawiający może w opisie przedmiotu zamówienia określić m.in. minimalne parametry techniczne stosowanych wyrobów budowlanych. Kryteria oceny ofert mogą z kolei przyznawać dodatkowe punkty wykonawcom, którzy zaoferują realizację działań termomodernizacyjnych z wykorzystaniem produktów spełniających wyższe standardy (np. wyższy wskaźnik izolacyjności termicznej okna będzie dodatkowo punktowany).

Ustanawiając kryteria oceny ofert zaleca się również skorzystać z informacji udostępnionych w ramach Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 201-2027. W sekcji 3.2.2 Postępowanie o udzielenie zamówienia znajdziemy następującą informację:

Kryteria oceny ofert, oprócz ceny lub kosztu, mogą obejmować m. in.: jakość, w tym parametry techniczne, właściwości estetyczne i funkcjonalne, dostępność, projektowanie dla wszystkich użytkowników, aspekty społeczne, środowiskowe i innowacyjne.

Zielone zamówienia publiczne mogą zatem stanowić narzędzie do kształtowania nowych standardów, a także stanowić wyznacznik dla producentów w zakresie tworzonych przez nich dóbr, technologii i innowacji, przyczyniając się jednocześnie do ochrony środowiska. 

Autor

Marta Jaranowska

Starsza Specjalistka ds. realizacji projektów UE