Prace badawcze w informatyce? Da się!

Branża IT rozwija się niezwykle dynamicznie. To właśnie badania mające na celu zaimplementowanie najnowszych technologii z tej dziedziny w innych gałęziach gospodarki są pożądane przez instytucje, które udzielają dofinansowania.

Perspektywa finansowa 2014-2020, jak i założenia na kolejna lata, mają na celu wsparcie w zakresie rozwoju i badań. Sektor B+R należy do kluczowych obszarów wspieranych przez Unię Europejską. Do priorytetów należy rozwój unijnej gospodarki opartej na wiedzy i innowacji [1].

Prace badawcze jeszcze kilka lat temu kojarzyły się bardzo często z eksperymentami podejmowanymi przez naukowców w białych kitlach, siedzących w laboratorium i analizujących różnego rodzaju substancje w probówkach. Jednak ten stereotyp odszedł w zapomnienie i ustąpił miejsca naukowcom z dziedziny IT, analizującym m.in. algorytmy sztucznej inteligencji.

Jak wynika z Raportu płacowego Hays dla branży IT Contracting, branża IT od wielu lat pozostaje jednym z najprężniej rozwijających się segmentów rynku [2]. Dobra kondycja całego rynku IT wynika z co raz to większego znaczenia rozwiązań mobilnych oraz usług w chmurze, przekładając się na rozwój nowoczesnych technologii.

Zaznaczyć należy, że specyfika projektów w obszarze IT jest szczególna, ponieważ w głównej mierze efekty działań są niematerialne. Tym samym trudno jest określić, które działania realizowane w IT można zakwalifikować jako działalność B+R, a które są jedynie rutynowymi pracami informatycznymi.

Prace B+R czy rutynowe działania w zakresie oprogramowania?

Czym są w ogóle prace badawcze? Jaki zakres działań w projektach informatycznych może zostać nazwany stricte badaniami? Na te pytania odpowiedź znajduje się m.in. w podręczniku Frascati, opublikowanym przez OECD. W myśl tego dokumentu prace badawcze i rozwojowe muszą być zawsze ukierunkowane na nowe odkrycia, oparte na oryginalnych koncepcjach (i ich interpretacji) lub hipotezach [3].

Stanowisko instytucji, które dofinansowują prace B+R w branży IT jest jasne – wszystkie czynności muszą mieć charakter badawczy, a nie rutynowy. Oznacza to, że do działalności B+R zakwalifikować można:

• tworzenie nowych systemów operacyjnych lub języków,
• projektowanie i wdrażanie nowych wyszukiwarek opartych na oryginalnych technologiach,
• działania zmierzające do rozwiązywania konfliktów w ramach sprzętu lub oprogramowania w oparciu o proces reorganizacji systemu lub sieci,
• tworzenie nowych lub bardziej wydajnych algorytmów w oparciu o nowe techniki,
• tworzenie nowych i oryginalnych technik szyfrowania lub zabezpieczeń. [3]

Przy konstruowaniu koncepcji projektu należy zwrócić uwagę, żeby poszczególne zadania nie zawierały czynności rutynowych związanych z oprogramowaniem. Według podręcznika Frascati czynności rutynowe „obejmują prace nad zmianami związanymi z konkretnym systemem lub programem, który był publicznie dostępny przed rozpoczęciem prac” [3].

W związku z tą definicją do czynności rutynowych, a więc wykluczonych z dofinansowania, należą:

• tworzenie aplikacji biznesowych i systemów informatycznych na podstawie znanych metod i istniejących narzędzi informatycznych,
• dodawanie funkcjonalności dla użytkownika w istniejących programach użytkowych (w tym podstawowe funkcje związane z wprowadzaniem danych),
• tworzenie stron internetowych lub oprogramowania przy użyciu istniejących narzędzi,
• stosowanie standardowych metod szyfrowania, weryfikacji bezpieczeństwa i testowania integralności danych,
• dostosowanie produktu do konkretnego zastosowania, chyba że w trakcie tego procesu wytworzona zostanie wiedza, która znacząco ulepszy program podstawowy [3].

Działalność B+R związana z oprogramowaniem posiada charakter badawczy

Technologie informatyczne odgrywają dominującą rolę w niemal każdej działalności innowacyjnej i w dużej mierze opierają się na działalności badawczej i rozwojowej. Dobrze ułożone, dopracowane etapy badawcze w projekcie gwarantują zaklasyfikowanie go jako B+R. Warunkiem jest to, żeby celem projektu było wyeliminowanie elementu naukowej lub technicznej niepewności, a końcowy efekt projektu doprowadzić ma do dokonania postępu naukowego lub technicznego.

Aby dana działalność mogła zostać zaklasyfikowana jako działalność badawcza i rozwojowa, konieczne jest łączne spełnienie pięciu podstawowych kryteriów:

I. Ukierunkowanie na nowe odkrycia – pozyskanie nowatorskiej wiedzy.

II. Opieranie się na oryginalnych, nieoczywistych koncepcjach i hipotezach, możliwych do przebadania i zastosowania w produkcie końcowym.

III. Planowanie i budżetowanie – koncepcja projektu, jego harmonogram i wydatki.

IV. Prowadzenie do wyników, które mogą być odtwarzane (możliwa do przeniesienia lub odtworzenia).

V. Niepewność co do ostatecznego wyniku (nieprzewidywalna).

Rozwój najnowszych technologii umożliwia badania w obszarze IT w tym celu, aby zaimplementować je w różnych branżach: medycznej, finansowej, spożywczej etc. W tym celu niezbędne jest prowadzenie prac badawczo-rozwojowych, które pomogą zweryfikować możliwość integracji sektora IT z innymi sektorami gospodarki. Pomocne w tym zakresie są dotacje na projekty badawcze.

Na przestrzeni kilku lat przyczyniliśmy się do sukcesów wielu przedsiębiorców z całej Polski. Pozyskane dofinansowanie przez te firmy przeznaczono m.in. na opracowanie platform i aplikacji opartych na najnowszych technologiach, wykorzystujących m.in. sztuczną inteligencję. Posiadamy doświadczenie i znamy się!

[1] http://ec.europa.eu/research.

[2] Rynek IT- Stabilizacja z dobrą perspektywą, dostępny na www. hrpolska.pl.

[3] Podręcznik Frascati 2015, ZALECENIA DOTYCZĄCE POZYSKIWANIA I PREZENTOWANIA DANYCH Z ZAKRESU DZIAŁALNOŚCI BADAWCZEJ I ROZWOJOWEJ.