Polish
English
Ukrainian
Inwestowanie w magazynowanie energii elektrycznej staje się coraz bardziej opłacalne z perspektywy ekonomicznej, ekologicznej i praktycznej. W obliczu rosnących cen energii elektrycznej magazyny energii pozwalają na ograniczenie zależności od dostawców, co prowadzi do redukcji ponoszonych kosztów. Dodatkowo, tego typu inwestycje zyskują wsparcie na poziomie krajowym – wkrótce zostanie uruchomiony finansowany z Funduszu Modernizacyjnego instrument dotacyjny, z którego będą mogły skorzystać firmy z całej Polski.
Magazyny energii – czym są?
W jednolitym tekście ustawy Prawo energetyczne z dnia 24 stycznia 2024 r. definiowano magazyn energii elektrycznej jako „instalację umożliwiającą magazynowanie energii elektrycznej i wprowadzenie jej do sieci elektroenergetycznej” (art. 3 pkt 10k ustawy). Jest to podstawowa i prawnie obowiązująca definicja w Polsce.
Rozważając temat magazynów energii, nie sposób pominąć szerszego kontekstu odnawialnych źródeł energii (OZE). Chociaż możliwe jest magazynowanie energii bez wykorzystania instalacji fotowoltaicznej czy wiatrowej (tzw. magazyny stand-alone), to magazyny energii są często ściśle powiązane i kojarzone z OZE. Inwestorzy decydujący się na zakup instalacji fotowoltaicznej zazwyczaj rozważają również inwestycję w magazyn energii, co podkreśla wzajemne powiązanie tych technologii.
Przy wyborze magazynu energii kluczowe jest określenie zapotrzebowania firmy na moc oraz pojemność magazynu, a także uwzględnienie wymagań formalnych. Mniejsze magazyny, o mocy do 50 kW, wymagają jedynie zgłoszenia do operatora systemu dystrybucyjnego (OSD). Urządzenia o mocy od 50 kW do 10 MW muszą zostać wpisane do rejestru prowadzonego przez operatora sieci przesyłowej lub dystrybucyjnej. Natomiast magazyny o mocy powyżej 10 MW wymagają uzyskania koncesji wydawanej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE).
Magazyny energii – jak one działają?
Sposób działania magazynów energii jest stosunkowo prosty. Energia elektryczna wytwarzana przez instalację, na przykład fotowoltaiczną, w pierwszej kolejności pokrywa bieżące zapotrzebowanie, takie jak potrzeby produkcyjne lub biurowe. Nadwyżka energii, powstała w wyniku nadprodukcji, jest gromadzona w magazynie. W momentach, gdy instalacja generuje mniej energii, niż wymaga tego bieżące zapotrzebowanie, zmagazynowana energia może zostać wykorzystana, co zapewnia ciągłość zasilania i optymalizację zużycia energii.
Magazyny energii – korzyści z inwestycji
Najbardziej znaczącą korzyścią wynikającą z inwestycji w magazyn energii jest optymalizacja kosztów energii ponoszonych przez przedsiębiorstwo. Magazyny energii, jak już wspomniano wcześniej, doskonale współpracują z instalacjami fotowoltaicznymi czy innymi np. wiatrowymi, które produkują energię w sposób nieregularny, np. w dzień w przypadku fotowoltaiki. Gromadzenie nadwyżek energii w magazynie umożliwia ich wykorzystanie w okresach, gdy produkcja energii z instalacji jest niska, np. w nocy lub w dni o ograniczonym nasłonecznieniu czy wietrzności. Dzięki temu przedsiębiorstwa mogą zmniejszyć zapotrzebowanie na energię z sieci dostarczaną przez lokalnego dostawcę, co wpływa na poprawę efektywności energetycznej, ogranicza ryzyko nagłych skoków w cenach energii oraz zapewnia bezpieczeństwo energetyczne w sytuacjach kryzysowych.
Stabilność i niezawodność dostępności energii są kluczowe dla ciągłości procesów technologicznych, szczególnie w przedsiębiorstwach produkcyjnych, gdzie uniezależnienie od dostawcy energii minimalizuje ryzyko przerw w produkcji i związanych z nimi strat.Warto również podkreślić korzyści ekologiczne, które odgrywają coraz większą rolę w strategiach rozwoju przedsiębiorstw – magazyny energii wspierają transformację energetyczną, przyczyniając się do budowania bardziej zrównoważonego i przyjaznego dla środowiska systemu energetycznego. Dla firm wdrażanie rozwiązań ekologicznych to nie tylko poprawa wizerunku, ale także szansa na dodatkowe korzyści wynikające z przestrzegania standardów ESG.
Dofinansowanie na magazyny energii
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) planuje uruchomienie nowego programu dofinansowującego inwestycje w magazyny energii elektrycznej pn. „Magazyny energii elektrycznej i związana z nimi infrastruktura dla poprawy stabilności polskiej sieci elektroenergetycznej”. Program jest na etapie przygotowań, a jego ogłoszenie przewiduje się na przełomie roku. Inicjatywa będzie skierowana do przedsiębiorców z całej Polski, z wyłączeniem podmiotów z sektora finansowego. Łączny budżet programu wynosi 4 miliardy złotych.
Pomoc finansowa w ramach programu będzie udzielana w formie dotacji w wysokości do 45% kosztów inwestycji dla dużych przedsiębiorstw, do 55% dla średnich przedsiębiorstw oraz do 65% dla mikro- i małych przedsiębiorstw. Dodatkowo, program przewiduje także możliwość wsparcia finansowego w formie preferencyjnej pożyczki: WIBOR 3M + 50pb, nie mniej niż 1,5 % w skali roku.
Środki będą wydatkowane do końca 2028 r. (umowy do końca 2025 r.), a dofinansowanie obejmie:
- budowę magazynów energii elektrycznej o mocy nie mniejszej niż 2 MW i pojemności nie mniejszej niż 4 MWh;
- budowę przyłącza do sieci i infrastruktury towarzyszącej;
- oraz konfigurację i adaptację magazynu.
Wsparcie będzie udzielane zarówno dla magazynów typu stand alone, jak i podłączonych do istniejących instalacji OZE, pod warunkiem, że będą one przyłączone do sieci dystrybucyjnej.
Magazyny energii – podsumowanie
Inwestycja w magazynowanie energii elektrycznej przynosi wymierne korzyści finansowe, ekologiczne oraz zwiększa bezpieczeństwo energetyczne. Choć początkowy koszt zakupu magazynu energii może być wysoki, długoterminowe oszczędności oraz możliwość uzyskania dofinansowania sprawiają, że taka inwestycja staje się bardziej opłacalna i atrakcyjna z punktu widzenia prowadzenia biznesu w sposób oszczędny i zrównoważony energetycznie. Magazyny energii pozwalają na efektywne zarządzanie produkcją i konsumpcją energii, co w połączeniu z obniżonymi kosztami operacyjnymi i wsparciem w postaci dotacji, czyni je korzystnym rozwiązaniem zarówno z perspektywy finansowej, jak i środowiskowej.
Autor
Urszula Małecka
Ekspert ds. funduszy UE
