Stosowanie środków zapobiegających chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą jest jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy. Mimo to nadal w wielu miejscach pracy mamy do czynienia z nadmiernym występowaniem szeregu niebezpiecznych i szkodliwych czynników, takich jak hałas, zapylenie, czy gorący lub zimny mikroklimat. Atrakcyjnym sposobem na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie może być realizacja inwestycji współfinansowanej ze środków publicznych. Do 8 lipca przedsiębiorcy mogą ubiegać się o dotację z ZUS w ramach ogłoszonego konkursu na projekty dotyczące utrzymania zdolności do pracy przez cały okres aktywności zawodowej realizowane w 2023 r.
Warunki BHP, czyli zdrowe i bezpieczne miejsce pracy
Pracodawcy w Polsce zobligowani są do stosowania profilaktyki w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Podstawowe wymagania w tym zakresie określono w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, zwłaszcza w dziale dziesiątym „Bezpieczeństwo i higiena pracy”. Zgodnie z ww. regulacją, pracodawca przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki winien zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy w celu ochrony zdrowia i życia pracowników (Główny Inspektorat Sanitarny, www.gov.pl/web/gis).
W zależności od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej mamy do czynienia ze zróżnicowanym spektrum zagrożeń i czynników szkodliwych w danym środowisku pracy. Do najczęściej występujących należy: hałas, pyły przemysłowe i substancje chemiczne w powietrzu, niekorzystny mikroklimat, niedoświetlenie stanowisk pracy czy obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego.
Hałas
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) hałas jest najpowszechniej występującym szkodliwym czynnikiem w pracy. W 2020 r. w warunkach zagrożenia hałasem pracowało ponad 180 tys. osób, co stanowiło blisko połowę ogólnej liczby pracowników zatrudnionych w warunkach zagrożenia czynnikami szkodliwymi środowiska pracy. Długotrwała praca w warunkach nadmiernego poziomu hałasu wpływa negatywnie na narząd słuchu i może skutkować trwałym podwyższeniem progu słyszenia. Konsekwencją przesunięcia progu słyszenia jest z kolei pogorszenie zrozumiałości mowy, co stanowi istotne zagrożenie dla komfortu życia pracownika.
Aby poprawić warunki pracy w środowisku narażonym na nadmierny hałas, pracodawcy mogą zainwestować w szereg różnego typu urządzeń chroniących przed hałasem. Do najbardziej popularnych rozwiązań należą m.in. kabiny i osłony dźwiękoizolacyjne czy tłumiki akustyczne i ustroje dźwiękochłonne.
Pyły przemysłowe i substancje chemiczne
Drugim pod względem częstotliwości występowania czynnikiem szkodliwym w miejscach pracy jest zagrożenie zapyleniem pyłami przemysłowymi oraz substancjami chemicznymi (GUS). Tego typu szkodliwe czynniki występują najczęściej przy wytwarzaniu klejów, farb, tworzyw sztucznych, a także mebli oraz w branży budowlanej. Wchłanianie substancji szkodliwych zachodzi przede wszystkim przez drogi oddechowe, ale także przez skórę i do przewodu pokarmowego. Nieodpowiednie przystosowane środowisko pracy w dłuższej perspektywie może skutkować utratą zdrowia przez pracownika, w tym chorobami płuc i nowotworami.
Miejsce pracy narażone na zapylenie i substancje chemiczne unoszące się w powietrzu powinno zostać wyposażone w szczególności w urządzenia oczyszczające i uzdatniające powietrze, takie jak systemy wentylacji ogólnej i miejscowej, systemy odpylania czy filtry powietrza.
Mikroklimat gorący i zimny
Niekorzystny mikroklimat (gorący lub zimny) jest wg danych GUS 3-cim z najczęściej występujących zagrożeń w środowisku pracy. W 2020 r. ponad 28 tys. osób w Polsce pracowało w warunkach mikroklimatu zimnego lub gorącego. Zagadnienie mikroklimatu odnosi się przede wszystkim do zapewnienia komfortu cieplnego pracowników tak, aby pracowali w odpowiedniej temperaturze powietrza. Praca w warunkach temperatury zbyt wysokiej (mikroklimat gorący) lub zbyt niskiej (mikroklimat zimny) może powodować w szczególności obniżenie koncentracji lub bardziej poważne konsekwencje, takie jak np. udar cieplny czy odmrożenia. Specyficzne uwarunkowania związane z mikroklimatem są zazwyczaj wynikiem emisji ciepła/zimna z maszyn i procesów technologicznych.
Aby zapewnić odpowiednie parametry mikroklimatu w miejscu i/lub na stanowisku pracy pracodawcy mogą w szczególności zainwestować w zakup i instalację urządzeń i centrali klimatyzacyjnych.
Niedostateczne oświetlenie
Niedostatecznie oświetlenie jest kolejnym z najczęściej występujących zagrożeń na stanowisku pracy i może być pośrednią przyczyną wypadków. Niewłaściwe oświetlenie może prowadzić do nadmiernego zmęczenia narządu wzroku, spadku wydajności czy powodować pogłębienie wad wzroku pracownika. Prawidłowe oświetlenie stanowi więc istotny element tworzący bezpieczne warunki pracy. Praktyka natomiast wskazuje, że nadal kwestia ta jest często przez pracodawców zaniedbywana (Centralny Instytut Ochrony Pracy, www.ciop.pl).
W celu zagwarantowania odpowiednich warunków świetlnych przedsiębiorcy przede wszystkim decydują się na instalację elektrycznych systemów oświetleniowych, zapewniających zgodność z aktualnymi normatywami parametrów oświetlenia pomieszczeń i stanowisk pracy.
Obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego
Dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego są jedną z najpowszechniejszych przyczyn absencji w pracy. Dolegliwości te pojawiają się w rezultacie zmian przeciążeniowych powiązanych z rodzajem czynności wykonywanych w miejscu pracy np. nadmierne dźwiganie czy praca w nienaturalnej pozycji. Powodem pojawienia się dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego jest zazwyczaj brak ergonomicznych rozwiązań na stanowiskach pracy (Centralny Instytut Ochrony Pracy, www.ciop.pl).
W celu przeciwdziałania czynnikom wpływającym na obciążenia pracodawca może m.in. nabyć urządzenia typu wózki jezdniowe, stoły spawalnicze czy ergonomiczne fotele lub krzesła warsztatowe.
Dofinansowanie z ZUS na poprawę warunków BHP w Twojej firmie
Od 6 czerwca do 8 lipca przedsiębiorcy mogą składać wnioski do ZUS o dofinansowanie inwestycji związanych z poprawą bezpieczeństwa i higieny pracy. W ramach konkursu Dofinansowanie działań płatnika składek na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy można pozyskać dotację w wysokości do 300 000 PLN z wkładem UE na poziomie 80% kosztów projektu. Inwestycja może obejmować zakup instalacji i/lub maszyn i urządzeń dotyczących wszystkich wyżej opisanych aspektów BHP.
Chcesz skonsultować swój pomysł na inwestycje i/lub potrzebujesz wsparcia w obszarze przygotowania wniosku do Konkursu na projekty dotyczące utrzymania zdolności do pracy przez cały okres aktywności zawodowej realizowanie w 2023 r.? Skontaktuj się z nami mailowo dotacje@ecdf.pl lub bezpośrednio z Konsultantką Dominiką Legan pod nr tel. 734 107 271.