Dotacje 2021-2027 – jakie przedsięwzięcia będą współfinansowane w formie bezzwrotnej w nowej perspektywie finansowej UE?

W 2022 r. zostaną ogłoszone pierwsze konkursy dla przedsiębiorców w ramach nowego okresu programowania środków unijnych na lata 2021-2027. Na podstawie analizy zapisów projektów programów krajowych oraz regionalnych zaobserwować można kierunek, w którym zmierzać będzie wsparcie dotacyjne w nowej perspektywie finansowej. Jakie przedsięwzięcia będą współfinansowane w formie bezzwrotnej? Odpowiedź znajdziesz w artykule.

Prace nad uruchomieniem środków unijnych w ramach perspektywy finansowej na lata 2021-2027 są już na zaawansowanym poziomie. Projekty programów krajowych ukierunkowanych głównie na wsparcie inwestycji przedsiębiorstw Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 (FENG) oraz Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027 zostały przyjęte przez rząd i przekazane do Komisji Europejskiej. Wszystkie województwa sporządziły również projekty programów regionalnych, które aktualnie w większości znajdują się na etapie konsultacji społecznych. Zapisy zawarte w projektach programów dotyczące planowanej formy wsparcia na rzecz różnych typów inwestycji pozwalają na wysunięcie zasadniczego wniosku – w latach 2021-2027 dotacje przeznaczone będą prawie wyłącznie na projekty innowacyjne z komponentem badawczo-rozwojowym (B+R) oraz przedsięwzięcia typowo ekologiczne, związane przede wszystkim z gospodarką o obiegu zamkniętym.

Komponent B+R jako podstawowy warunek ubiegania się o wsparcie w formie dotacji

Realizacja projektów badawczych w perspektywie finansowej 2021-2027 współfinansowana będzie w formie bezzwrotnych dotacji; zarówno w programach krajowych, jak i regionalnych. Przedsięwzięcia oparte na badaniach i rozwoju jako inwestycje o wysokim poziomie ryzyka muszą być stymulowane udziałem środków publicznych, aby zachęcić przedsiębiorców do realizacji tego typu projektów. Warto podkreślić, że uwzględnienie w planach inwestycyjnych komponentu B+R będzie zasadniczym warunkiem, aby w ogóle myśleć o pozyskaniu dotacji w ramach nowego okresu programowania. Dla przykładu program FENG będzie oferował wsparcie modułowe, dostosowane do indywidualnych potrzeb danego przedsiębiorcy. Projekt modułowy będzie jednak każdorazowo musiał uwzględniać jeden z dwóch modułów obligatoryjnych – prace B+R lub infrastruktura B+R. Dodatkowo Wnioskodawca w projekcie będzie mógł zawrzeć dowolną liczbę modułów fakultatywnych, takich jak wdrożenie innowacji, cyfryzacja, zazielenienie przedsiębiorstw czy internacjonalizacja. Analogicznie w programach regionalnych dotacje przeznaczone będą na projekty polegające na prowadzeniu prac badawczych, inwestycji w infrastrukturę badawczo-rozwojową lub dotyczących wdrożenia rozwiązań będących wynikiem przeprowadzonych prac B+R. Część województw przewiduje również wsparcie modułowe analogiczne do programu krajowego FENG.

Wsparcie bezzwrotne dla zielonych inwestycji w obszarze gospodarki o obiegu zamkniętym

Poza projektami wysokiego ryzyka uwzględniającymi komponent badawczo-rozwojowy, o dotacje w latach 2021-2027 będzie można ubiegać się na realizację zielonych inwestycji, związanych przede wszystkim z gospodarką obiegu zamkniętego (GOZ). Według definicji udostępnionej na portalu Ministerstwa Rozwoju i Technologii, gospodarka o obiegu zamkniętym jest koncepcją gospodarczą, w której produkty, materiały oraz surowce powinny pozostawać w gospodarce tak długo, jak jest to możliwe, a wytwarzanie odpadów powinno być jak najbardziej zminimalizowane. Inwestycje w tym obszarze mogą dotyczyć takich obszarów jak technologie mało i bezodpadowe, zmniejszenie zużycia surowców, ponowne wykorzystanie surowców czy wdrażanie efektywnych linii technologicznych służących rozwojowi ekologicznych procesów produkcyjnych. Dotacje na zielone inwestycje wpisujące się w założenia GOZ będą dostępne w ramach Krajowego Planu Odbudowy oraz w praktycznie wszystkich programach regionalnych. Wsparcie na inne ekologiczne inwestycje, w tym odnawialne źródła energii, w zależności od województwa przybierać będzie formę dotacji lub instrumentów pomocy zwrotnej.

Wsparcie inwestycji o niskim poziomie ryzyka wyłącznie w formie zwrotnej

Projekty mało innowacyjne, dotyczące poprawy konkurencyjności MŚP i zwykłych potrzeb inwestycyjnych m.in. w obszarze cyfryzacji, automatyzacji, internacjonalizacji czy doposażenia parku maszynowego, w perspektywie 2021-2027 wspierane będą głównie w postaci preferencyjnych pożyczek. Wyjątkiem będą sytuacje, w których inwestycje te stanowić będą elementy większego przedsięwzięcia uwzględniającego komponent B+R. W takim przypadku ich koszty będą mogły zostać częściowo pokryte bezzwrotną dotacją.

Jak wynika z powyższej analizy, dotacje w latach 2021-2027 będą dostępne dla przedsięwzięć innowacyjnych uwzględniających komponent B+R oraz inwestycji ekologicznych, głównie w obszarze gospodarki o obiegu zamkniętym. Świadomość przyjętych założeń w zakresie formy finansowania poszczególnych typów projektów jest z pewnością wartością dodaną w kontekście efektywnego planowania przyszłych inwestycji z udziałem wsparcia UE. Warto również zastanowić się i z wyprzedzeniem zaplanować odpowiednie działania, które zwiększą szansę na pozyskanie dotacji w ramach programów operacyjnych na lata 2021-2027. Trzeba też mieć świadomość, że programy krajowe oraz regionalne są jeszcze w trakcie konsultacji – czy to na poziomie Komisji Europejskiej, czy w ramach poszczególnych województw. Ostateczne założenia mogą więc jeszcze ulec niewielkim zmianom. Oby z korzyścią dla przedsiębiorców – za to trzymamy kciuki!